27/01/2017

Circulaire economie: de Commissie komt haar beloften na, geeft advies over energiewinning uit afval en werkt samen met de EIB om investeringen te stimuleren

Back to article overview

Een jaar na de vaststelling van het Pakket circulaire economie, brengt de Commissie verslag uit over de verwezenlijkingen en voortgang met betrekking tot de belangrijkste initiatieven van haar actieplan van 2015.

Naast de bekendmaking van het verslag heeft de Commissie ook:

verdere maatregelen getroffen door samen met de Europese Investeringsbank (EIB) een ondersteuningsplatform voor financiering op het gebied van de circulaire economie op te richten dat investeerders en innovators samenbrengt;
richtsnoeren voor de lidstaten uitgebracht over de omzetting van afval in energie;
een gerichte verbetering voorgesteld van de wetgeving inzake bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans, verantwoordelijk voor duurzame ontwikkeling, zei: "De totstandbrenging van een circulaire economie voor Europa is voor deze Commissie een prioriteit. Wij hebben al heel wat bereikt en plannen nieuwe initiatieven voor 2017. Wij maken de cirkel van ontwerp, productie, consumptie en afvalbeheer rond en creëren zo een groen, circulair en concurrerend Europa."

Vicevoorzitter Jyrki Katainen, verantwoordelijk voor banen, groei, investeringen en concurrentievermogen: "Ik ben blij dat wij na het succes van het Juncker-plan voor investeringen opnieuw met de EIB kunnen samenwerken om investeerders en innovators met elkaar in contact te brengen. Ons doel is om zowel overheids- als particuliere investeringen in de circulaire economie te stimuleren. De circulaire economie vereist vaak een nieuw bedrijfsmodel waarvoor nieuwe, innovatieve financieringswijzen nodig kunnen zijn. Het nieuwe platform is een uitstekend hulpmiddel om het enorme commerciële potentieel van circulaire-economieprojecten onder de aandacht te brengen en zo meer financiering voor die projecten aan te trekken. De circulaire economie is een belangrijk aspect van de modernisering van de Europese economie en we zijn goed op weg om deze duurzame verandering te voltooien."

Jonathan Taylor, vicevoorzitter van de EIB en verantwoordelijk voor kredietverlening aan de sectoren milieu, klimaatactie en circulaire economie: "De EIB is verheugd met de Europese Commissie samen te werken en onze gecombineerde financiële slagkracht en expertise te gebruiken om onze economieën meer circulair te maken. Met meer dan 19 miljard euro aan gerichte financiering in het voorbije jaar zijn wij de grootste multilaterale kredietverschaffer voor klimaatactie ter wereld. Wij beschouwen de circulaire economie — die een duurzamer gebruik van de beperkte hulpbronnen van onze planeet bevordert en bijdraagt aan de Europese groei — als cruciaal voor de omkering van de klimaatverandering. Om de overgang te versnellen zullen wij advies blijven verstrekken en steeds meer investeren in innovatieve circulaire bedrijfsmodellen en nieuwe technologieën alsook in traditionelere projecten op het gebied van hulpbronnenefficiëntie. Het nieuwe ondersteuningsplatform voor financiering op het gebied van de circulaire economie zal een essentieel hulpmiddel zijn om circulaire-economieprojecten onder de aandacht te brengen en te financieren."

Het ondersteuningsplatform voor financiering op het gebied van de circulaire economie bouwt voort op de verwezenlijkingen van het investeringsplan voor Europa, dat eind 2016 al 164 miljard euro aan investeringen had opgeleverd. Het ondersteuningsplatform zal de link tussen bestaande instrumenten zoals het Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI) en het initiatief InnovFin — EU-financiering voor innovatieve ondernemingen, dat door Horizon 2020 wordt ondersteund, versterken en mogelijk nieuwe financiële instrumenten voor circulaire-economieprojecten tot stand brengen. Via het platform zullen de Commissie, de EIB, nationale stimuleringsbanken, institutionele beleggers en andere belanghebbenden worden verenigd om de aandacht te vestigen op investeringsmogelijkheden in de circulaire economie, beste praktijken te stimuleren bij potentiële projectontwikkelaars, projecten en hun financiële behoeften te analyseren, en advies te geven over structuur en financierbaarheid.

De mededeling van de Commissie van vandaag over de rol van energiewinning uit afval in de circulaire economie zal ervoor zorgen dat dit kleine maar innovatieve deel van de nationale energiemix tot het uiterste wordt benut. De mededeling bevat richtsnoeren die de lidstaten zullen helpen de juiste balans te vinden wat de capaciteit voor energiewinning uit afval betreft en vestigt de aandacht op de rol van de afvalhiërarchie (een reeks afvalbeheeropties die volgens duurzaamheid zijn gerangschikt, met het voorkomen en recycleren van afval bovenaan). Verder helpt de mededeling de lidstaten om hun bijdrage aan de energie-unie te optimaliseren en, indien dit passend is en met onze milieudoelstellingen strookt, kansen voor grensoverschrijdende partnerschappen te benutten.

Het pakket dat de Commissie vandaag heeft vastgesteld, bevat ook een voorstel om de wetgeving bij te werken om het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur te beperken (BGS-richtlijn). Het voorstel bevordert de vervanging van gevaarlijke materialen om de recyclage van onderdelen winstgevender te maken. De voorgestelde wijzigingen zullen transacties op de tweedehandsmarkt (bv. doorverkoop) en de herstelling van elektrische en elektronische apparatuur nog vereenvoudigen. Naar schatting zullen de maatregelen meer dan 3 000 ton gevaarlijk afval per jaar voorkomen in de Unie en besparingen op energie en grondstoffen mogelijk maken. In de gezondheidssector alleen al kan naar schatting 170 miljoen euro aan kosten worden uitgespaard.

Ten slotte geeft de Commissie in haar verslag over de voortgang sinds vorig jaar een overzicht van de belangrijkste maatregelen die op gebieden als afval, ecologisch ontwerp, voedselverspilling, organische meststoffen, garantie op consumptiegoederen, en innovatie en investering zijn getroffen. De beginselen van de circulaire economie zijn geleidelijk aan geïntegreerd in industriële beste praktijken, groene overheidsopdrachten, het gebruik van fondsen voor het cohesiebeleid, en — via nieuwe initiatieven — in de sectoren bouw en water. Om de overgang naar de circulaire economie concreet te verwezenlijken, roept de Commissie ook het Europees Parlement en de Raad op om overeenkomstig de gezamenlijke verklaring over de wetgevingsprioriteiten van de Unie voor 2017 over te gaan tot de vaststelling van de voorstellen inzake afvalwetgeving. De Commissie zal het komende jaar verder werken aan het actieplan voor de circulaire economie, onder andere met een strategie voor kunststoffen, een toezichtskader voor de circulaire economie en een voorstel voor de bevordering van het hergebruik van water.

Achtergrond

De Commissie heeft op 2 december 2015 een ambitieus Pakket circulaire economie vastgesteld. Het pakket bestaat uit een EU-actieplan met maatregelen die betrekking hebben op de volledige levenscyclus van producten, van het ontwerp, de inkoop van grondstoffen, de productie en de consumptie tot het afvalbeheer en de markt voor secundaire grondstoffen.

De overgang naar een meer circulaire economie biedt grote kansen voor Europa en haar burgers. De circulaire economie speelt een belangrijke rol in de modernisering en transformering van de Europese economie, omdat zij haar in een duurzamere richting stuurt. Aan de basis van de circulaire economie ligt een sterke businesscase, waardoor ondernemingen aanzienlijke economische voordelen kunnen verwerven en concurrerender kunnen worden. De energiebesparing en milieuvoordelen die de circulaire economie oplevert, zijn aanzienlijk. De circulaire economie creëert lokale banen en kansen voor sociale integratie. De overgang naar een meer circulaire energie houdt nauw verband met EU-prioriteiten op het gebied van banen en groei, investeringen, de sociale agenda en industriële innovatie.

De Commissie en het Europees Economisch en Sociaal Comité organiseren op 9 en 10 maart 2017 een conferentie over de circulaire economie om de tot dusver behaalde resultaten te presenteren en met belanghebbenden over de doelstellingen voor de toekomst te praten. Bij deze gelegenheid zal het Europees belanghebbendenplatform voor de circulaire economie worden aangekondigd.