Bodemsanering wordt bodembescherming. Dat is de essentie van het nieuwe bodemdecreet dat het Vlaams parlement vandaag goedkeurt. Meteen worden, op basis van praktijkervaring procedures vereenvoudigd, terwijl de sanering van onderwaterbodems en bodemverontreiniging door schadegevallen een specifieke regeling krijgt. De invoering van een "draagkrachtregeling" en een co-financieringsmogelijkheid, maakt dat ook saneringsplichtigen die zo'n bodemsanering amper of niet kunnen betalen tot sanering kunnen overgaan. "Het nieuwe decreet zal ongetwijfeld leiden tot minder administratieve rompslomp, minder faillissementen en meer saneringen,' zegt Bart Martens (sp.a), die het voorstel ingediend heeft.
De invoering van een luik rond bodembescherming maakt, naast de "curatieve aanpak" van bodemsanering, ook een belangrijke "preventieve" aanpak mogelijk. De Vlaamse regering kan op basis van de nieuwe regeling bindende voorschriften en steunmaatregelen invoeren voor een duurzaam bodemgebruik en op die manier bodemaantasting (erosie, verlies aan organische stof, verdichting,...) effectief voorkomen.
Procedurele vereenvoudiging
Wijziging overdrachtregeling
Tot nu toe werd het aangaan en het afsluiten van een huurovereenkomst van meer dan 1 jaar beschouwd als een overdracht, wat maakt dat het afsluiten van een nieuw huurcontract in een appartementsgebouw met een "risicoactiviteit" (bvb. stookolietank van meer dan 20.000 l) telkens aanleiding gaf tot een verplicht bodemonderzoek. Nu worden persoonlijke gebruiksrechten (huur, pacht,...) uitgesloten uit de definitie van overdracht, waardoor een hele reeks onderzoeken met geringe meerwaarde naar juridische bescherming van de betrokkenen, komen te vervallen.
Aparte regeling appartementen
Ook voor de eigenaars van appartementen, wordt een sterke vereenvoudiging doorgevoerd. In plaats van de oude regeling waarbij voor elke overdracht van een appartement op een terrein waar vroeger een risico-activiteit plaatsvond een bodemonderzoek moest gebeuren, zal met dit nieuwe decreet een nmalig bodemonderzoek volstaan.
Overbodige procedures afschaffen.
Bestaande procedures die vrij tijdrovend en eigenlijk overbodig zijn worden zo veel mogelijk vereenvoudigd. Zo worden de voorstellen van beschrijvend bodemonderzoek en de tussentijdse verslagen volledig afgeschaft. Het nieuwe decreet laat ook toe orinterend en beschrijvend bodemonderzoek in n onderzoeksfase uit te voeren en te rapporteren. Anderzijds is het soms opportuun om een grote verontreiniging gefaseerd aan te pakken, zodat dit meer afgestemd kan worden op een aantal bredere processen binnen het bedrijfsbeheer of vastgoedbeheer: een gefaseerde aanpak van bodemverontreiniging wordt nu dan ook mogelijk. Tot slot kan een zorgvuldige aanpak van bodemverontreiniging nog meer gentegreerd worden in een verantwoord vastgoedbeheer, door het invoeren van een risicobeheer.
Snelle aanpak van kleine problemen
De OVAM past al enige tijd een pragmatische aanpak toe voor calamiteiten die een bodemverontreiniging tot gevolg hebben. Dit decreet geeft daar de nodige rechtsgrond aan. Bovendien zal een saneringsplichtige een sterk vereenvoudigde procedure kunnen gebruiken voor eenvoudige gevallen van bodemverontreiniging, die mits beperkte ingrepen op korte termijn gesaneerd kunnen worden.
In een aantal gevallen wordt de huidige saneringsplicht als onbillijk ervaren, en in sommige andere gevallen leidt ze tot ernstige discussies tussen huurder en eigenaar. Via een eenvoudigere uitzonderingsregeling voor huurders, kunnen deze discussies en de bijhorende rechtszaken voorkomen worden. Ook voor de andere betrokkenen streven we een duidelijker systeem na. Zo zijn er vandaag veel juridische discussies over hoe iemand kan aantonen dat hij niet op de hoogte was of hoorde te zijn van een mogelijke bodemverontreiniging bij verwerving van een grond. In het nieuwe decreet krijgt de regering de mogelijkheid om hier de nodige duidelijkheid te scheppen.
Anderzijds wordt de basis gelegd om financile problemen op te lossen bij sommige saneringsplichtigen. Zo komt er een draagkrachtregeling om de financiering te spreiden in de tijd, of zelfs een co-financieringsregeling om subsidies te geven indien dat noodzakelijk of wenselijk is. Via sectorale bodemsaneringsfondsen zullen saneringswerken gecordineerd kunnen worden uitgevoerd in plaats van deze over te laten aan individuele (KMO-)bedrijfsleiders. Ook wordt de mogelijkheid ingebouwd om de saneringsplicht te laten overnemen door een derde partij, zoals een fondsbeheerder. Al die zaken kunnen faillissementen bij bedrijven voorkomen.
____________________________