18/10/2012

Binnenwateren en natuurbescherming: nieuwe richtsnoeren

Terug naar artikeloverzicht

De Commissie heeft nieuwe richtsnoeren opgesteld op het gebied van binnenvaart en natuurbescherming om deze belangrijke sector te helpen bij het toepassen van de milieuregelgeving van de EU. In de richtsnoeren met de titel "Binnenvaart en Natura 2000 – duurzame ontwikkeling en beheer van binnenwateren in de context van de vogel- en de habitatrichtlijn van de EU" wordt uitgelegd hoe ervoor kan worden gezorgd dat binnenvaartactiviteiten in overeenstemming zijn met het EU-milieubeleid in het algemeen en de wetgeving inzake natuurbehoud in het bijzonder. In het document wordt daarnaast benadrukt hoe belangrijk de binnenvaart is voor het op lange termijn waarborgen van de duurzaamheid van het vervoersnetwerk in de EU en wordt onderstreept wat deze sector al heeft bereikt op het gebied van de integratie van natuurbescherming in haar activiteiten.

"De binnenvaart is in grote delen van Europa belangrijk voor het vervoer van goederen," zei vicevoorzitter en commissaris voor Vervoer Siim Kallas. "Deze vervoerssector staat bekend als veilig, energie-efficiënt en milieuvriendelijker dan andere vervoerswijzen. Maar op onze rivieren spelen ook andere belangen; de binnenvaart moet dus op een ecologisch duurzame manier worden ontwikkeld." Janez Potočnik, commissaris voor Milieu, ziet in het document "een nuttig instrument om investeerders, planologen, beleidsbepalers en natuurbeschermers dichter bij elkaar te brengen, zodat zij duurzame vervoersprojecten kunnen opzetten die voldoen aan de doelstellingen van de binnenvaart en tegelijkertijd de ecologische waarde van onze rivieren respecteren."

In de richtsnoeren worden binnenvaart en natuurbescherming op een brede manier benaderd. Er wordt ingegaan op de beleidscontext waarin de binnenvaart en het behoud van biodiversiteit zich in Europa situeren. In Natura 2000-gebieden is ontwikkeling geenszins verboden, mits er voldoende rekening wordt gehouden met het milieu. Daarnaast worden in het document de wettelijke verplichtingen van infrastructuurontwikkelaars en ‑beheerders in het kader van de EU-milieuregelgeving uit de doeken gedaan; de nadruk ligt daarbij op de vogel- en de habitatrichtlijn. Een aantal casestudies bevat voorbeelden die navolging verdienen en laten zien hoe de ontwikkeling en het beheer van binnenwateren samen kunnen gaan met natuurbescherming. De nadruk ligt in de richtsnoeren op de voordelen die geïntegreerde planning oplevert: als er in elk stadium van het infrastructuurontwikkelingsproces rekening wordt gehouden met milieuaspecten en alle belanghebbenden, met inbegrip van ngo's en het maatschappelijk middenveld, op een actieve en transparante manier participeren, kunnen beide sectoren daarvan profiteren.

Het document is de vierde leidraad voor de toepassing van de EU-wetgeving inzake natuurbehoud in strategische EU-sectoren. De vorige richtsnoeren hadden betrekking op windenergie, de winning van niet-energetische delfstoffen en ontwikkelingen in havens en riviermondingen.

Achtergrond

Natura 2000 is een uitgebreid Europabreed netwerk waarin activiteiten die de mens ontplooit, samengaan met natuurbescherming. Het beslaat nu bijna 18 % van het EU-grondgebied en meer dan 145 000 km² van de zeeën van de EU. Activiteiten als landbouw, vervoer, de ontwikkeling van infrastructuur, toerisme, bosbouw en recreatie kunnen binnen het netwerk worden ontplooid, mits deze duurzaam zijn en voldoen aan de wetgeving inzake natuur- en milieubescherming.

Biodiversiteit (het beperkte goed dat de verscheidenheid van het leven op aarde is) ondergaat een crisis. Door menselijke activiteiten gaan er in een ongekend tempo soorten verloren, wat onomkeerbare gevolgen voor de toekomst heeft. De Europese Unie strijdt hiertegen en heeft zichzelf onlangs nieuwe doelstellingen gesteld: het verlies aan biodiversiteit in Europa tegen 2020 een halt toeroepen, ecosysteemdiensten zoals bestuiving beschermen (en deze diensten herstellen indien ze aangetast zijn) en de bijdrage van de EU voor het tegengaan van het wereldwijde verlies aan biodiversiteit verhogen. Natura 2000 is een belangrijk hulpmiddel om deze doelstellingen te bereiken.

Per jaar zijn de binnenwateren gemiddeld goed voor rond de 140 miljard tonkilometer aan vervoersactiviteiten en wordt er ongeveer 500 miljoen ton aan vracht vervoerd. Het waterwegennet in de EU omvat rond de 37 000 km binnenwateren in 20 lidstaten; twaalf lidstaten zijn via binnenwateren direct met elkaar verbonden. Hoewel dit gelijkstaat met slechts een bescheiden gedeelte van het geheel aan vervoersnetwerken en -activiteiten in de EU, wordt er via dit netwerk toch een aanzienlijk volume aan vracht vervoerd; het heeft bovendien een enorme reservecapaciteit die benut kan worden om de drukste delen van het wegen- en spoornet in de EU te ontlasten.

In het "Stappenplan voor een interne Europese vervoersruimte – werken aan een concurrerend en zuinig vervoerssysteem" is de doelstelling geformuleerd om in de EU de vervoersgerelateerde broeikasgasemissies tegen 2050 met 60 % terug te dringen en tegelijkertijd tegemoet te komen aan de toenemende vraag naar mobiliteit. Verder wordt in het stappenplan erkend dat deze doelstelling alleen kan worden behaald als alle vervoerswijzen naar vermogen bijdragen aan het duurzame geïntegreerde vervoerssysteem van de toekomst.

Het is voor de EU-beleidsmix op vervoersgebied van wezenlijk belang om het potentieel van de binnenvaart te benutten.

Zie ook:

Leidraad inzake de binnenvaart en Natura 2000: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/docs/IWT_BHD_Guidelines.pdf

Richtsnoeren voor het beheer van Natura 2000-gebieden: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/guidance_en.htm

Meer informatie over recente beleidsontwikkelingen in de binnenvaartsector: http://ec.europa.eu/transport/inland/promotion/doc/2012_0168_final_swd.pdf

Bron : © Europese Unie, 1995-2012

____________________________

Extra info :