Beheerovereenkomsten 2022 in cijfers: verschuiving naar soortenbescherming zet door
In 2022 geven 3700 landbouwers de natuur, het landschap of het milieu een duwtje in de rug, door een beheerovereenkomst te sluiten met de VLM. Ze zetten daarvoor samen 12.324 hectare landbouwgrond in. Dat is 300 hectare minder dan vorig jaar. De verschuiving naar maatregelen voor soortenbescherming zet zich door. Die oppervlakte is met 200 hectare gestegen naar 5.396 hectare.
De VLM-beheerovereenkomsten die landbouwers nu met de VLM hebben lopen, kaderen binnen het derde Vlaams programma voor plattelandsontwikkeling (2014-2020) dat uitvoering geeft aan het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). Dat programma liep af op 31/12/2020. Om de periode naar de start van het volgende plattelandsontwikkelingsbeleid te overbruggen (2023-2027) werd een overgangsregeling binnen het GLB uitgewerkt. Daarin was het mogelijk om aflopende contracten te hernieuwen met een contract van twee jaar. Nieuwe kortlopende beheerovereenkomsten konden alleen gesloten worden binnen beheergebied voor soortenbescherming.
De nadruk kwam daardoor op de doelstelling soortenbescherming te liggen. De laatste jaren evolueerde de VLM al sterk naar een gebiedsgerichte inzet van de beheerovereenkomsten soortenbescherming. Ook in de volgende GLB-periode zal de focus op soorten komen te liggen.
Soortenbescherming
De oppervlakte van beheerovereenkomsten voor soortenbescherming is toegenomen van 5.194 hectare in 2021 naar 5.396 hectare dit jaar. Dat is liefst 3.000 hectare meer dan in 2015. Bij de beheerovereenkomsten voor soortenbescherming blijven voornamelijk de akkervogelmaatregelen in de lift zitten. Akkervogels zoals leeuwerik, geelgors, patrijs en grauwe gors hebben nood aan brede akkerranden met veel bloemen en insecten. Ook voldoende voedsel in de winter is belangrijk. Meer en meer landbouwers leggen dan ook een vogelvoedselakker en een kruidenrijke akkerrand aan. Die maatregelen beslaan nu respectievelijk 1.580 hectare en 2.252 hectare. De oppervlakte waarop een beheerovereenkomst voor weidevogels wordt toegepast, bedraagt 1.264 hectare.
Perceelsrandenbeheer
De oppervlakte aan beheerovereenkomsten perceelsrandenbeheer is nagenoeg stabiel gebleven. Perceelsranden op landbouwpercelen bufferen kwetsbare landschapselementen zoals holle wegen, bossen en waterlopen. Dit jaar zijn er 2.912 hectare perceelsranden. Daarvan blijft de bloemenstrook in areaal toenemen, 547 hectare dit jaar, een toename van 40 hectare ten opzichte van vorig jaar. Door de aanleg van een bloemenstrook verhoogt het voedselaanbod voor bestuivers waardoor hun overlevingskansen toenemen. Meerjarige bloemenstroken vormen ook voor allerlei andere diersoorten een belangrijk toevluchtsoord.
Erosiebestrijding en waterkwaliteit
De beheerovereenkomsten erosiebestrijding en waterkwaliteit zijn in areaal het sterkst gedaald, respectievelijk 2.580 hectare voor waterkwaliteit (een daling van 300 hectare) en 555 hectare voor erosiebestrijding (een daling van 140 hectare). In het nieuwe GLB houden die beheerovereenkomsten op te bestaan. De zorg voor een goede waterkwaliteit en het tegengaan van erosie worden ondergebracht bij de conditionaliteiten en de ecoregelingen.
Botanisch beheer en onderhoud kleine landschapselementen
Als we de beheerovereenkomsten voor het onderhoud van kleine landschapselementen onder de loep nemen, zien we dat het aantal beheerovereenkomsten voor het onderhoud van haag, heg, kaphaag en knotbomenrij nagenoeg stabiel blijft. Voor de beheerovereenkomsten botanisch beheer tekenen we slechts een lichte daling op, van 584 hectare in 2021 naar 574 hectare dit jaar.
Gedetailleerde cijfers vindt u hier. Bekijk hier alle informatie over de beheerovereenkomsten.
Bron: Vlaamse Landmaatschappij, Vlaamse Overheid