Brussel, 13 januari 2012 - Volgens een vandaag gepubliceerde studie van de Commissie zou de volledige tenuitvoerlegging van de EU?afvalwetgeving een besparing van 72 miljard euro per jaar opleveren, de jaarlijkse omzet van de sector afvalbeheer en recycling van de EU met 42 miljard euro doen stijgen en uiterlijk 2020 voor 400 000 nieuwe banen zorgen. Illegale afvalverwijdering in de lidstaten is een gemiste kans op economische groei maar strengere inspecties op nationaal niveau en betere kennis omtrent afvalbeheer kunnen voor belangrijke verbeteringen zorgen.
Commissaris voor Milieu Janez Poto?nik stelde het als volgt: "We moeten afval beschouwen als een hulpbron – en die hulpbron onder de grond stoppen, getuigt van meer dan kortzichtigheid. Uit het verslag blijkt dat afvalbeheer en recycling sterk kunnen bijdragen aan de economische groei en aan het scheppen van banen. Als de wetgeving terdege wordt toegepast, kunnen wij dure afvalverwijdering, verontreiniging en gezondheidsproblemen vermijden. En laten we niet uit het oog verliezen dat gerecycleerde materialen goedkoper zijn dan ongebruikte en dat zij de uitstoot van broeikasgassen en onze afhankelijkheid van invoer verminderen."
Een betere toepassing leidt tot significante voordelen
De studie bevat een grondige analyse van de effecten van een betere tenuitvoerlegging en handhaving van de afvalwetgeving en toont aan dat een en ander tot belangrijke voordelen kan leiden. Een aantal casestudy's die betrekking hebben op Cyprus, Duitsland, Ierland, Italië en Nederland laten de economische, financiële en sociale voordelen voor de lidstaten zien.
De sector afvalbeheer en recycling van de EU is zeer dynamisch maar heeft nog niet alle economische mogelijkheden met een flink potentieel voor expansie benut. In 2008 was de omzet van 145 miljard euro van de sector goed voor 1% van het bbp van de EU en voor 2 miljoen banen. Volledige tenuitvoerlegging van het EU?beleid zou een sector met 2,4 miljoen banen en een totale omzet van 187 miljard euro opleveren.
Het fundamentele probleem is dat in te veel prijzen de werkelijke kosten voor afvalverwijdering niet zijn verrekend. Mocht dat wel het geval zijn, dan zou dat in eerste instantie helpen om afval te voorkomen. Bovendien beschikken vele lidstaten nog steeds niet over adequate infrastructuur voor gescheiden ophaling, recycling en terugwinning van afval. Het ontbreken van systematische controle? en handhavingsmechanismen is een andere hinderpaal, samen met het gebrek aan betrouwbare gegevens over afvalbeheer.
Vier belangrijke conclusies
-
De conclusie van de studie luidt dat we meer over afval te weten moeten komen. Systematische controle van hoe de wetgeving in de praktijk werkt is noodzakelijk en betere gegevens hierover moeten beschikbaar worden gesteld. Er is op dat vlak vooruitgang geboekt met een recent door Eurostat opgezet specifiek Data Centre on Waste.
-
Een betere toepassing van het principe "de vervuiler betaalt" en een ruimer gebruik van economische instrumenten zoals de verhoging van de kosten voor het verwijderen van afval kunnen er mee voor zorgen dat de wetgeving wordt nageleefd en dat de nodige financiële middelen worden vrijgemaakt voor afvalbeheer.
-
De middelen voor inspectie en controle in de lidstaten moeten worden uitgebreid. Dit kan inhouden dat op EU-niveau een auditinstantie moet worden opgericht en wellicht gemeenschappelijke inspectienormen moeten worden vastgesteld.
-
Een vrij goedkope mogelijkheid om de controle op de tenuitvoerlegging van de afvalwetgeving op EU?niveau te intensifiëren, is dat een beroep wordt gedaan op de deskundigheid en de capaciteiten van het Europees Milieuagentschap (EMA). Gebruik maken van deze mogelijkheid zou tot minder administratieve kosten leiden dan wanneer een nieuw specifiek agentschap voor afval zou worden opgericht.
Volgende stappen
De conclusies van de studie zullen door de Commissie worden besproken en onderzocht. Zij zullen de basis vormen voor de ontwikkeling van de evenwichtige reeks juridische en economische instrumenten waarop werd aangedrongen in het stappenplan voor efficiënt hulpbronnengebruik en de thematische strategie inzake afvalpreventie. Deze beleidsstrategieën stimuleren het nemen van economische en juridische maatregelen zoals het heffen van een stortbelasting of het hanteren van een stortverbod, de toepassing op ruimere schaal van systemen waarbij de verantwoordelijkheid op de producent rust, en regelingen waarbij het voor het verwijderen van afval betaalde bedrag varieert naargelang van het gewicht.
Achtergrond
In het economische systeem van de EU wordt 16 ton materiaal per persoon per jaar gebruikt; hiervan wordt 6 ton herleid tot afval, waarvan nog eens de helft wordt gestort. In vele lidstaten is "storten" de voorkeursbehandeling. Niettegenstaande de geldende afvalwetgeving van de EU is dit een hardnekkige toestand, die echter niet langer houdbaar is.
Het stappenplan voor efficiënt hulpbronnengebruik van de Commissie is een mijlpaal die ervoor moet zorgen dat afval uiterlijk 2020 als een hulpbron wordt beheerd, waarbij ook de doelstellingen, namelijk afval vermijden, hergebruiken, recyclen en terugwinnen en op zoek gaan naar andere verwijderingsmogelijkheden dan storten, moeten worden herzien en markten voor secundaire grondstoffen en gerecycleerde materialen moeten worden ontwikkeld.
Verdere informatie
Tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving met het oog op groene groei (studie): (http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm
Vergelijkende statistieken met betrekking tot het afvalbeheer in de lidstaten van de EU: http://www.eea.europa.eu/soer/synthesis/synthesis/chapter4.xhtml
Verslag over de thematische strategie inzake de vooruitgang op het gebied van afvalpreventie: http://ec.europa.eu/environment/waste/strategy.htm
Bron : © Europese Unie, 1995-2012