In antwoord op een door minister Zuhal Demir gestelde adviesvraag over de actualisering van het Vlaams Energie- en Klimaatplan 2021-2030, heeft de Minaraad besloten om vijf afzonderlijke "deeladviezen" uit te brengen. De nadruk hierbij ligt op de zoektocht naar suggesties voor ‘impactful measures’ – maatregelen die in de onderscheiden sectoren kunnen bijdragen tot stappen vooruit richting de vereiste transformaties. Zo-even zijn de eerste twee adviezen overhandigd aan de minister, met name over de delen 'context, governance, structuur en doelstellingen’ en over het deel 'mobiliteit'.
De Minaraad stelt vast dat de beleidscontext van het Vlaamse energie- en klimaatbeleid doorheen de jaren dwingender is geworden. Dit maakt dat het transitie-aspect van dit plan verder dient te worden versterkt. In de afgelopen jaren is ook de governance van het energie- en klimaatbeleid verder verbeterd. Maar het kan nog beter: door de participatieprocessen zodanig te organiseren dat het voor het betrokken middenveld helder is waartoe hun inbreng dient of leidt. Om echt tot een slagkrachtig klimaatbeleid te komen, is het bovendien nodig ‘klimaat’ te integreren in de langetermijnplanning van de relevante sectoren. En, zoals gezegd, het is alleszins aanbevolen om de zoektocht verder te zetten naar ‘impactful measures’. Tot slot is, wat de structuur van het document betreft, een betere uitwerking nodig van ‘de sociale dimensie’.
Binnen de Raad is er onenigheid bij de vraag of de voorgenomen reductiedoelstelling van -40% voor het geheel van non-ETS acceptabel is en volstaat. Er is alleszins een ‘delta’ met de -47% doelstelling die voor België geldt: wat zijn de mogelijke gevolgen van deze ‘delta’ en welke keuzes gaat men hierbij maken? De Minaraad pleit ervoor keuzes te maken die ook in de toekomst perspectiefrijk blijven.
Bij het luik ‘mobiliteit’ van het voorliggende Klimaatplan, formuleert de Minaraad enige suggesties en bedenkingen bij wat voorligt. Meer fundamenteel gaat de Minaraad in op nog niet opgenomen maatregelen – potential impactful measures. De Minaraad pleit voor een systeemaanpak, vanuit een visie 2050 op het lange-termijn mobiliteitsbeleid. Het moet gaan om een adaptieve visie, waarbij onzekerheden worden meegenomen en waarbij andere maatschappelijke uitdagingen worden verrekend. De systeemaanpak moet gericht zijn op een duurzame ‘modal shift’. Een verstandig ruimtelijk beleid is alleszins nodig om dit mogelijk te maken.
Last but not least herhaalt de Minaraad zijn pleidooi voor een gebiedsdekkende (‘slimme’) km-heffing, i.e. met intelligente tariefzetting. Hiertoe moet ingezet worden op maatregelen die het draagvlak kunnen behouden of uitbouwen voor deze verandering in de mobiliteitsfiscaliteit: dit vereist flankerend beleid en overleg. Los daarvan zijn er, met het oog op de transitie naar zero-emissiewagens, ook andere hervormingen denkbaar in de verkeersfiscaliteit.
Het derde advies (deel 'gebouwen') zal in de loop van deze week uitgebracht worden. Het vierde en vijfde advies (deel ‘landbouw’ en deel ‘landgebruik’) zullen worden vastgesteld op de raadszitting van 19 oktober 2023.
Klik hier voor het advies VEKP deel governance en doelen
Klik hier voor het advies VEKP deel mobiliteit
Bron: Minaraad, Vlaamse overheid