In juli 2023 vroeg minister Demir advies aan de SERV en de Minaraad over de modernisering van de milieueffectrapportage. Kwaliteit, maatgericht, vereenvoudiging en digitale diensten zijn de kernbegrippen waarrond de hervorming is opgebouwd. De Raden drukken hun algemene uit over de modernisering van de milieueffectrapportage.
Voor een grondige beoordeling ontbreken de uitvoeringsbesluiten, waardoor meerdere vragen onbeantwoord blijven. Zij adviseren om dit voorontwerp bovendien af te stemmen met de aangekondigde wijzigingen aan de omgevingsvergunningsprocedure. De voorziene evaluatie van deze moderniseringsoefening zal een waardevol instrument zijn om te beoordelen of de wijzigingen tot de vooropgestelde vereenvoudigde en kwalitatieve milieueffectrapportage geleid hebben.
De Raden ondersteunen de afschaffing van de ontheffingsmogelijkheid voor bijlage II-projecten. Zij zijn van oordeel dat stappen in de goede richting gezet worden om de impact van een MER op de besluitvorming te verhogen maar formuleren ook verbeterpunten.
De Raden vragen ook aandacht voor de strategische plan-MER’s. De Raden zijn van oordeel dat op vlak van strategische plan-MER’s vooruitgang te boeken valt voor het omgevingsbeleid. Zoals ze vandaag voorligt, pakt de modernisering deze uitdagingen onvoldoende aan.
De Raden steunen ook de afstemming met de Europese richtlijnen en adviseren bij de effectieve invulling van de begrippen te waken over evoluties in (Europese) rechtspraak en rechtsleer. Kwaliteitsborging is een belangrijk element waarbij alle betrokken actoren een belangrijke rol vervullen en verantwoordelijkheid dragen voor de kwaliteit en doorwerking van de milieubeoordeling. De Raden bevelen aan dat de capaciteit van de adviserende instanties hierop is afgestemd.
Om de doelstelling van de milieubeoordeling te bereiken kan het volgens de Raden ook nuttig zijn om verder te kijken dan naar de mogelijke negatieve milieueffecten en oog te hebben voor positieve milieueffecten en niet enkel de aanzienlijke effecten. Milieubeoordelingen omvatten bovendien een schat van informatie. De Raden drukken hun positieve appreciatie uit over het hergebruik van informatie uit andere rapporten maar zijn van oordeel dat een compleet beeld van de kwaliteit van deze beoordelingen of andere relevante beoordelingen ontbreekt. Zij adviseren dat het Vlaamse expertisecentrum m.e.r. de sterktes en zwaktes in kaart brengt.
De Raden beschouwen het als een positieve evolutie dat de m.e.r. screening eenvoudiger wordt. Zij onderstrepen daarbij wel het belang van een degelijke screeningstool om relevante nadelige milieueffecten te detecteren en formuleren aanbevelingen om procedurele obstakels weg te werken. Ook de coping is een belangrijke stap in de milieubeoordeling. De Raden erkennen dat scoping best zo gericht mogelijk gebeurt en dient te focussen op de milieueffecten die voor een bepaalde actie relevant zijn. Zij formuleren alvast een aanvulling op de verplichte informatie en vragen een verduidelijking van de impact van een scopingsadvies.
De Raden zien dat de inhoud van een MER beter is omschreven en dat klimaat meer aandacht krijgt. De Raden kijken ook uit naar de verkenning en concretisering van de concepten milieu- en gezondheidsgebruiksruimte.
Afsluitend vragen de SERV en de Minaraad aandacht voor de meerwaarde van raadpleging in een vroeg stadium, ondersteunen zij de aangescherpte motiveringsplicht in de besluitvormig en formuleren zij aanbevelingen in het kader van de kwaliteitszorg. De Raden drukken nog finaal hun positieve appreciatie uit voor het Vlaams expertisecentrum m.e.r. en zien voor hen een belangrijke taak weggelegd.
Bron: Minaraad, Vlaamse overheid