Op 22 juli 2021 vroeg Minister Demir de Minaraad om een advies uit te brengen over potentiële extra maatregelen voor reductie van broeikasgasemissies bij de niet door ETS gevatte sectoren. “Extra" betekent: bovenop de maatregelen van het nu lopende Vlaamse Energie- en Klimaatplan (VKEP). Het nemen van deze extra maatregelen is nodig vanwege het Europese pakket “fit for 55”. De vraag was bovendien om voor de dag te komen met kostenefficiënte maatregelen.
De Minaraad begint het advies door het wijzen op het lineair verband dat bestaat tussen (*) de zorgwekkende toestand van het klimaat, (*) het Akkoord van Parijs en de Europese Klimaatwet, (*) het Europese “Fit for 55”-pakket, en (*) de toestand en de uitdagingen in Vlaanderen wat betreft niet-ETS-emissies. Vervolgens geeft de Minaraad een eigen interpretatie van de noties “kosteneffectiviteit” en “kostenefficiëntie”, en een reeks vuistregels om hier verstandig mee om te gaan.
Binnen de gegeven adviestermijn was het echter niet mogelijk om systematisch gegevens te vinden inzake kosten, baten en reductiepotentiëlen van de voorgestelde maatregelen. Niettemin formuleerde de Minaraad met unanimiteit voorstellen voor maatregelen, en dit voor elke niet-ETS sector.
- Wat energie-efficiëntie bij gebouwen aangaat, ziet de Raad veel potentieel in een renovatieverplichting voor woningen bij belangrijke veranderingsmomenten. Hierbij geeft de Minaraad suggesties voor een reeks flankerende ingrepen om van het renovatiebeleid een succes te maken.
- Inzake duurzame energiebronnen wijst de Raad op het te lage aandeel van hernieuwbare energie in Vlaanderen, en vraagt de Raad om in te zetten op het verder stimuleren van productie en gebruik van duurzame energie en hierbij in te zetten op kansen voor prosumenten.
- Met betrekking tot mobiliteit en transport pleit de Minaraad voor de invoering van een slimme kilometerheffing voor alle (lichte en zware) voertuigen. Het tarief van de heffing zou minstens volgende parameters moeten bevatten: (*) de reële milieuprestatie van de voertuigen, (*) het tijdstip en (*) de plaats.
- Wat landgebruik en koolstofopslag aangaat, zijn er al heel wat maatregelen opgenomen in het VEKP. De Minaraad meent dat ingezet moet worden win-win situaties, i.e. een koppeling van verschillende doelen in één gebied, ook al om de mogelijk negatieve gevolgen voor landgebruikssectoren zoveel mogelijk te beperken.
- Wat de (niet-ETS-)industrie aangaat, wijst de Raad op het potentieel van de koppeling met circulaire economie, en vraagt de Raad om gebruik te maken van de kans die geboden wordt door de nakende vernieuwing van de EBO’s, met name of en hoe de bijdrage van industrie tot klimaatneutraliteit nog kan worden verbeterd.
In een vierde hoofdstuk gaat de Minaraad in op de hefbomen die ter hand moeten worden genomen: (*) ruimtelijk beleid, (*) infrastructuurbeleid inclusief blauwgroene infrastructuur, (*) innovatiebeleid, (*) circulaire economie en (*) financieel beleid. Wat dat laatste betreft, herinnert de Raad aan de aangekondigde afbouw van subsidies voor fossiele energie en een taxshift ten voordele van elektriciteit. In een slothoofdstuk behandelt de Minaraad de verbetering die nodig is in diverse werkrelaties, om voor de niet-ETS-sectoren tot de gewenste transitie te komen. Eén van de suggesties bestaat erin dat men de governance van het klimaatbeleid beter decretaal zou verankeren, met het oog op een beter verwachtingenmanagement.
Bron: Minaraad, Vlaamse Overheid