Het aantal omgevingsklachten is in Vlaanderen de afgelopen jaren gedaald. In 2023 ontvingen alle bevoegde overheden in Vlaanderen samen 35.689 klachten. In 2022 waren dat er nog 37.264 , het jaar daarvoor 38.267. De meeste milieuklachten gaan over afval, gevolgd door geluidshinder. Dat blijkt uit cijfers die het Vlaams Departement Omgeving jaarlijks verzamelt bij alle overheden die in Vlaanderen bevoegd zijn voor het handhaven van de omgevingswetgeving: gemeenten, provincies en de Vlaamse overheid zelf.
Omgevingsklachten gaan zowel over het milieu als over de ruimtelijke ordening. Het merendeel van de klachten betreft milieuproblemen, in 2023 waren dat er 25.182. Over ruimtelijke ordening liepen er vorig jaar 10.507 klachten binnen. De daling van de klachten doet zich voornamelijk voor bij milieu. In 2022 bedroeg het aantal milieuklachten nog 26.471, het aantal klachten over ruimtelijke ordening 10.793. “Het harde werk van de voorbije jaren en de sterke aanwezigheid van inspecteurs op het terrein werpt zijn vruchten af”, zegt Ann Heylens, woordvoerder van het Departement Omgeving.
Afval grootste ergernis
Toch zijn er ook klachten die toenemen. Wanneer we dieper inzoomen op de milieuklachten zien we dat afval de grootste ergernis vormt. In 2023 liepen er in heel Vlaanderen 8.931 klachten binnen over afval. Ter vergelijking: in 2022 waren dat er 6.148, in 2021 5.211. Deze kunnen gaan over allerlei zaken die te maken hebben met afval, zoals sluikstorten of de in- en doorvoer van afvalstoffen. De tweede meest voorkomende klacht is geluidshinder. Daarover werd in 2023 8.318 keer geklaagd.
Alle processen-verbaal die worden opgesteld in het kader van omgevingshandhaving gaan naar het Openbaar Ministerie. Het grootste aantal milieudossiers bij het Openbaar Ministerie, namelijk 1054, betrof in 2023 sluikstorten.
Meer sancties
Sinds het Departement Omgeving zelf een bestuurlijke boete kan opleggen, stuurt het Openbaar Ministerie steeds meer zaken door naar de beboetingsentiteit van de Vlaamse overheid en worden er minder zaken geseponeerd. Gegevens van de beboetingsentiteit tonen dat er bij de meerderheid van de pv’s ook effectief een sanctie volgt.
Tot slot blijkt dat het aantal personeelsleden dat bij de gemeenten wordt ingezet voor omgevingshandhaving in 2023 steeg naar 749 milieutoezichthouders (602 in 2022) en 611 handhavers ruimtelijke ordening (504 in 2022).
Alle cijfers zijn ook terug te vinden op de nieuwe website over de omgevingshandhavingsrapportage: https://omgevingshandhavingsrapportage.omgeving.vlaanderen.be/. Hier kunnen de data worden geraadpleegd van 2021 tot en met 2023, zoals ze zijn aangeleverd door de bevoegde overheden zelf, op basis van hun eigen monitoring.
Bron: Departement Omgeving