Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege doet in 2013 en 2014 de erkende oppervlakte natuurreservaat aangroeien met 2.700 ha. Voor deze versnelling in het erkenningenbeleid maakt minister Schauvliege een bedrag van circa 1,1 miljoen euro vrij. De inhaalbeweging voor de historisch opgebouwde achterstand brengt de totale oppervlakte erkend natuurgebied in beheer bij erkende terreinbeherende verenigingen in één beweging op ruim 17.800 hectare.
Natuurgebieden die worden beheerd door verenigingen of door particulieren, kunnen worden erkend als natuurreservaat. Daarvoor moeten de beheerders een beheerplan opmaken en een openstellingsplan uittekenen.
Begin 2013 was er in Vlaanderen 15.124 hectare privaat natuurreservaat erkend. Het afgelopen decennium waren de beschikbare budgetten ontoereikend om de snel groeiende oppervlakte beschermde natuur effectief te erkennen als reservaat.
Van beheer tot onthaal
Om de historische achterstand bij de erkenning van reservaten in te lopen doet minister Schauvliege een forse inspanning. Zij voorziet voor het beheer een totaalbedrag van circa 1,1 miljoen euro waardoor 2.700 ha bijkomend erkend kunnen worden. De financiële ondersteuning kan door de beheerders van de natuurreservaten worden gebruikt voor het beheer, de monitoring, het toezicht én de openstelling voor en het onthaal van het publiek.
De gemiddelde jaarlijkse ondersteuning voor 1 hectare natuurgebied bedraagt momenteel 397 euro. De grootste beheerinspanningen gaan naar de instandhouding van kwetsbare habitats zoals droge en natte heide, vennen, rietlanden, graslanden met zeldzame planten zoals orchideeën, en gebieden voor weidevogels en moerasvogels zoals tureluren, wulpen en roerdompen.
De bijkomende erkenningen betekenen een aanzienlijke injectie voor het behoud van de biodiversiteit in Vlaanderen. Dit Vlaamse natuurbeleid spoort overigens volledig met het Europese natuurbeleid voor de instandhouding van het internationale Natura 2000-netwerk van beschermde natuurgebieden.
Toegankelijke natuur
De openstelling van de natuurgebieden is een belangrijke opdracht voor de beheerders. Dit sluit aan bij de groeiende behoefte aan toegankelijke natuur dicht bij huis. Natuur waarin mensen tot rust kunnen komen en kunnen genieten van de grote verscheidenheid aan landschappen en biotopen die Vlaanderen nog rijk is. Daarbij wordt gestreefd naar grotere, meer robuuste eenheden natuur die tegen een stootje kunnen.
De bijkomende financiële middelen van 1,1 miljoen euro worden o.a. gebruikt voor de aanleg en het onderhoud van wandelpaden, voor infoborden en wegwijzers, en voor de organisatie van het toezicht.
Eén geïntegreerd beheerplan
Om de Europese doelstellingen inzake biodiversiteit te realiseren wordt gewerkt aan één geïntegreerd beheerplan, een nieuw, eenvoudig instrument om het beheer van natuurreservaten en van bossen beter op elkaar af te stemmen. De uitdaging is immers om nog meer particulieren en landbouwbedrijven te betrekken bij het natuurbeheer en nog meer te focussen op het behalen van de internationale doelstellingen inzake biodiversiteit. Het geïntegreerde beheerplan zal de huidige diverse regelingen voor de erkende natuurreservaten, bosreservaten en bosbeheerplannen vervangen en in één plan gieten, met één financieringsmechanisme. Het wegwerken van de historische achterstand bij deze erkende reservaten is een noodzakelijke fase in dit proces.
Vlaams minister Joke Schauvliege: “Ik ben blij dat we met deze versnelling natuurverenigingen en particuliere beheerders kunnen ondersteunen om mee te werken aan het Vlaamse biodiversiteitsbeleid en de toegankelijkheid van natuurreservaten. Dank zij de inzet van talloze vrijwilligers kan het beheer op een maatschappelijk gedragen en kostenefficiënte wijze gebeuren. Belangrijk is daarbij dat de groeiende samenwerking met de landbouwsector nog wordt gestimuleerd door bv. de inzet van grazers (schapen, paarden, runderen) of het maaien van graslanden in vogelrijke gebieden. Dit is een operatie die iedereen ten goede komt.”
Uitvoering regeerakkoord
Met de bijkomende erkenningen voert minister Schauvliege het regeerakkoord en het plan Vlaanderen in Actie (ViA) uit, waarin de Vlaamse Regering de ambitie uitsprak om de gebieden onder effectief natuurbeheer (bos-, natuurreservaten en andere gebieden met een goedgekeurd beheerplan) uit te breiden tegen een ritme van 3.000 ha/jaar.
Zodra de beheer- en opstellingsplannen – na advies van de betrokken Vlaamse administraties en de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen – aan minister Schauvliege worden voorgelegd, kunnen de erkenningsbesluiten ondertekend worden.
Bron : Bericht Joke Schauvlieghe, Vlaams Minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur