Start boringen één van de grootste geothermiecentrales in West-Europa

Start van de bouw van één van de grootste geothermiecentrales in West-europa

Met de boring wil VITO het beschikbare debiet aan warm water op bijna 4 km diepte in de ondergrond meten. Op basis van deze gegevens wordt vervolgens een geothermiecentrale gebouwd. De verwachtingen zijn hooggespannen want zelfs in een minimale versie (waarbij de VITO-onderzoekers rekenen met 90 % waarschijnlijkheid dat een hoger debiet en/of temperatuur wordt gevonden) zou de beoogde geothermiecentrale één van de grootste zijn in West-Europa, op IJsland en Italië na. In deze landen is de diepe ondergrond nog beter geschikt voor diepe geothermie dan in Duitsland of België.

Vlaams viceminister-president, minister van Financiën, Begroting en Energie Annemie Turtelboom: “Ongeveer 45 procent van het Vlaams energieverbruik gaat naar verwarming. Daarvan wordt 30 procent ingevuld door het verbranden van vervuilende fossiele brandstoffen uit het buitenland. Diepe geothermie kan dit, als eigen bron van groene warmte, een stuk invullen. Ook voor de elektriciteitsbevoorrading biedt het opportuniteiten. En dat met het grote voordeel dat dit een bron van hernieuwbare energie is die in tegenstelling tot zon- en windenergie voor een constante energieproductie zorgt. Investeringen in geothermie houden bedrijven ook in ons land, ze verankeren letterlijk. Diepe geothermie heeft zonder twijfel een plaats in de Vlaamse energiemix van morgen.”

Het potentieel voor Vlaanderen is dan ook groot. Maar ook de regio rond Beijing en de provincie Hebei in China is zeer goed geschikt voor deze vorm van duurzame energieopwekking. Dit verklaart ook de grote interesse van de Chinese delegatie. De Chinese ondergrond herbergt voldoende energie om Beijing 100% van duurzame energie inclusief de huishoudelijke verwarming te voorzien. Dit zou een zeer grote bijdrage leveren aan het bestrijden van het smog-probleem in de Chinese hoofdstad.

Opportuniteit voor Vlaanderen

VITO schetste vandaag een optimistisch scenario, indien de beleidsmakers de nodige decreten kunnen laten goedkeuren of wijzigen, waarbij de Kempen, Antwerpen en Limburg  grotendeels zelf voorzien in duurzame elektriciteit en warmte zonder groenestroomcertificaten en dit aan prijzen lager dan vandaag en constant voor de komende tientallen jaren. De ervaringen in Duitsland bewijzen dat de prijs van geothermische warmte enkel de (lage) inflatie volgt en niet afhankelijk is van de schommelingen op de oliemarkt.

VITO wil ook CO₂-captatie en waterstofproductie testen op de site waarna CO₂ en waterstof worden omgezet, met de beschikbare geothermische warmte en elektriciteit, in nieuwe producten. Tegen 2020 kan hierdoor een aanzienlijke reductie van de CO₂-uitstoot van Vlaanderen mogelijk worden en kunnen zich nieuwe bedrijven in de regio vestigen. VITO vraagt daarbij een wijziging van het gewestplan want op dit ogenblik zijn de VITO-gronden (meer dan 220 ha) ingekleurd als “nucleair” waar VITO geen enkele nucleaire activiteit ontwikkelt noch zal ontwikkelen.

Uitgebreid onderzoek

VITO heeft ook een prototype getoond van een innovatieve boorkop (6 meter lang, 20 cm diameter en 300 kg zwaar), die even snel in rots kan boren als in zand- en kalksteen. De boorkop is ontwikkeld in een samenwerking van de universiteit van Trondheim (Noorwegen) met de Technische Universiteit van Tomsk (Siberië). De boorkop heeft reeds gefunctioneerd tot op een diepte van 300 meter. Tegen eind 2018 wenst VITO de boortechnologie verder te ontwikkelen tot een diepte van 4 à 5km diepte, en een omgevingstemperatuur van 240 °C. Hierdoor zou diepe geothermie ook mogelijk worden in de rest van Vlaanderen doordat de boorkosten minstens gehalveerd worden.

Deze lagere boorkosten kunnen ook worden aangewend voor alle andere booractiviteiten o.a. olie- en gaswinning en zou een blijvend effectief kunnen hebben op de wereldwijde olieprijs. Ook andere onderzoeksinstellingen zijn thans op zoek naar kostenbesparend boortechnologieën met een vergelijkbaar effect op de olieprijs.

Philippe Muyters, Vlaams minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport: “Deze proefboring is niet enkel een prachtig onderzoeksproject, maar ook een bron van innovatie, duurzaamheid en werk-gelegenheid. Ik wil ondernemingen die hiervoor initiatief willen nemen helpen om die moeilijke eerste horde te nemen door de meest risicovolle investeringen mee te ondersteunen. Want het is onze taak als overheid om de drempels voor onze ondernemers zoveel mogelijk weg te nemen. Daarmee maken we niet alleen werk van lagere energiekosten voor Vlaamse ondernemingen, we verankeren hen ook letterlijk op een duurzame manier in Vlaanderen.”

Energie rechtstreeks uit de aarde

VITO heeft de diepe ondergrond van de regio Mol in kaart gebracht tot op een diepte van meer dan 4 km. Volgens de resultaten van de metingen verwachten de onderzoekers op ca. 3,6 km diepte warm water te vinden, mogelijk zelfs 124 °C warm. Via 2 boorputten willen ze dit warme water oppompen en het afgekoelde water terugpompen. De onttrokken warmte zal worden gebruikt voor o.a. de verwarming van de VITO-gebouwen. Indien het water warm genoeg is, zal in een volgende fase getracht worden hiermee elektriciteit te produceren.

VITO verwacht voldoende temperatuur en debiet te vinden om minstens aan het eigen warmte-netwerk warm water te leveren van ongeveer 90 °C. Indien de omstandigheden in de ondergrond zeer gunstig zijn, kunnen nog 2 tot 3 bijkomende boringen op dezelfde locatie worden uitgevoerd. Daardoor kunnen ook bv. Mol-Donk en grote delen van de gemeente Dessel van warm water worden voorzien.

Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw, Joke Schauvliege: "Geothermie of aardwarmte is vrijwel de enige energiebron in Vlaanderen die het potentieel heeft om tegelijkertijd volledig hernieuwbaar te zijn, nagenoeg vrij van broeikasgasemissies is, lokaal en continu beschikbaar, variabel inzetbaar en te integreren in energie-efficiënte warmtetoepassingen."

Meer info over diepe geothermie: www.diepegeothermie.be

VITO, vision on technology

VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) is een toonaangevende Europese onafhankelijke onder-zoeks¬organisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling. VITO werkt aan oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag.    
VITO levert intelligente en kwalitatief hoogwaardige oplossingen die een concurrentievoordeel kunnen betekenen voor grote en kleine bedrijven. Het biedt objectief onderzoek, studies en adviezen op basis waarvan de industrie en de overheid hun toekomstig beleid kunnen bepalen.
VITO telt circa 750 medewerkers van 26 verschillende nationaliteiten, die mee vorm geven aan internationale projecten over de hele wereld.  VITO’s hoofdkantoor is gevestigd in Mol, België en VITO heeft een dochter-onderneming in China. Het totale omzetcijfer van VITO in 2014 bedroeg 140 miljoen euro.

VITO’S expertisedomeinen

Klimaatverandering, voedselzekerheid, grondstoffenschaarste, duurzame energievoorziening, vergrijzing … VITO’s onderzoeksagenda richt haar pijlen op de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag.
Cleantech is de focus van VITO en die is geconcentreerd in 5 onderzoeksprogramma’s: duurzame chemie, energie, gezondheid, materiaalbeheer en landgebruik. Het leidt tot een uitgebreid portfolio van wetenschappelijke dienstverlening voor industrie en overheid.
In de expertisedomeinen van VITO is een maatschappelijke transitie ingezet of dringt zich een transitie op. Smart grids, een doorgedreven materialenhergebruik, een bio-gebaseerde economie … al die ontwikkelingen vergen nieuwe en betere duurzame technologieën, maar ook een omslag in het denken. VITO zet daarom in op duur-zaamheid en transitiedenken als bindende factor tussen haar onderzoeksprogramma’s en op een maximale valorisatie van de VITO-onderzoeksresultaten.

 

Bron: VITO