ECN meet luchtkwaliteit rond luchthaven
ECN heeft op verzoek van RIVM het onderzoek naar de luchtkwaliteit rondom Schiphol gecoördineerd en uitgevoerd (in samenwerking met TNO en VITO). Dit naar aanleiding van eerdere berichten dat het slecht is gesteld met de luchtkwaliteit rondom Schiphol. Gedurende een periode van 6 weken is een meetcampagne ingezet om te achterhalen hoe hoog de uitstoot van fijnstof is in het gebied rondom Schiphol. Daarbij is op verschillende plaatsen gemeten; vlak langs de startbaan (zie foto) waar de emissies uiteraard het hoogst zijn, maar ook in nabijgelegen plaatsen als Hoofddorp, Badhoevedorp en Amsterdam. Daarmee kan worden aangetoond wat van de uitstoot in bewoond gebied terecht komt.
Fijnstof belangrijkste component voor metingen
Het gaat hier om het zgn. ultrafijn stof, een bestanddeel van fijnstof met de allerkleinste afmeting: kleiner dan 0,1 micrometer. Ultrafijnstof komt zowel van nature in de lucht voor, alsook door menselijk handelen. In dit gebied is fijnstof voornamelijk afkomstig van wegverkeer, vliegtuigen en overige voertuigen op en rond het luchthaventerrein. Aangenomen wordt dat ultrafijnstof schadelijk is voor de gezondheid.
Enkele van de belangrijkste bevindingen van de metingen op een rijtje:
- Rond Schiphol zijn de concentraties ultrafijnstof verhoogd als gevolg van de luchtvaart.
- Direct buiten het luchthaventerrein is de gemiddelde bijdrage van luchtvaartactiviteiten vergelijkbaar met de bijdrage van wegverkeer in straten in binnenstedelijk gebied.
- Naarmate de afstand tot het luchthaventerrein toeneemt, neemt de concentratie ultrafijnstof af. Op zo’n vijftien kilometer van de luchthaven is de bijdrage nog steeds meetbaar, namelijk 20% procent van de bijdrage direct naast het luchthaventerrein.
De meetresultaten zijn met behulp van modelberekeningen vertaald naar een kaart van een groter gebied om Schiphol heen (circa twintig bij dertig kilometer). In het grootste deel van dit gebied zijn andere bronnen van fijnstof dan de luchtvaart, vooral wegverkeer, mede bepalend voor de totale hoeveelheid ultrafijnstof in de lucht.
Fijnstof effect voor gezondheid?
Nadelige gezondheidseffecten van ultrafijnstof na kortdurende verhoogde dan wel langdurige blootstelling kunnen niet worden uitgesloten. Er is echter weinig bekend over de gezondheidseffecten van blootstelling aan ultrafijnstof. Advies aan de staatssecretaris is daarom om de effecten van langdurige blootstelling aan ultrafijnstof te onderzoeken, dit kan bijvoorbeeld door sterftestatistieken of medicatiegebruik (als maat voor specifieke aandoeningen) in de regio Schiphol te koppelen aan de berekende ultrafijnstof bijdrage op adresniveau.
Meten van (lokale) luchtkwaliteit van belang
Bovenstaande geeft het belang van metingen aan. Meten is weten, een cliché natuurlijk maar alleen op deze wijze wordt duidelijk hoe het gesteld is met de luchtkwaliteit, en om beter te begrijpen welke processen en/of bronnen een rol spelen. Meten is vaak de eerste stap. Metingen geven een indicatie om vervolgens stappen te kunnen nemen ter verbetering. De verkregen meetdata zijn ook nodig om bijvoorbeeld modellen te verbeteren.
Iets dergelijks gebeurt in de grote steden, zoals o.a. Amsterdam, Dat heeft een eigen meetnet om de luchtkwaliteit in de stad te monitoren en eigen modelschattingen te controleren. Op basis van metingen en modellen wordt besloten of maatregelen nodig zijn. Voorbeelden van maatregelen kunnen bijvoorbeeld milieuzones in binnensteden, verkeersmanagement, P+R terreinen, etc. zijn.
Meer weten over mogelijkheden voor het meten van (lokale) luchtkwaliteit in uw omgeving? Neem contact met ons op of kijk voor meer informatie op de pagina producten en diensten milieu-onderzoek.
Bron: ECN