Getting acquainted with their landscape: research by design as a tool to understand people's perception of current and future landscapes

Effectieve veranderingen op het terrein worden onder invloed van de huidige neoliberale beleidscontext voor ruimtelijke planning meer en meer belangrijk. Ook het belang van burgers als ruimtelijke actoren groeit. Landschappen kunnen gezien worden als arena's waar de verschillende sociale activiteiten samenkomen en concurreren. Tegelijkertijd zijn ze ook het resultaat van de fysieke ingrepen die hiermee gepaard gaan en de interpretatie die hieraan wordt gegeven door burgers. De verandering van het landschap heeft directe gevolgen voor de kwaliteit van hun concrete leefomgeving. Om er voor te kunnen zorgen dat ruimtelijke ingrepen de landschapskwaliteit bewaren of zelfs verhogen is het nodig om ten volle te begrijpen hoe mensen hun landschap waarnemen, welke landschapskenmerken ze belangrijk vinden en welke kwaliteiten hieraan worden gekoppeld.

Het bepalen van de kwaliteiten van een landschap is niet eenvoudig, maar ook het vinden van een consensus over de wijze waarop deze kwaliteiten kunnen worden bewaard of verbeterd bij ruimtelijke ingrepen is niet evident. Niet alleen gaat de communicatie tussen leken en experts soms stroef, vaak hebben mensen moeite om uit te leggen waarom ze een bepaald landschap appreciëren.

Op basis van literatuurstudie en case-onderzoek worden de mogelijkheden die ontwerpend onderzoek biedt als diagnostisch instrument om de waarneming van mensen te onderzoeken bij het actief veranderen van landschappen geduid. Het verbeelden van mogelijke toekomstige ontwikkelingen en het gesprek met burgers over de effecten op hun leefomgeving, zorgt voor een beter inzicht in de huidige, gepersonaliseerde landschappelijke kwaliteiten. Bovendien geeft de methodologie ook inzichten in mogelijkheden om het landschap te transformeren met behoud of zelfs versterking van die gepersonaliseerde landschapskwaliteit.

Door gebruik te maken van verbeeldende communicatie zorgt het ontwerpend onderzoek voor een gemeenschappelijke taal waardoor experts en leken de landschapskwaliteit als gelijke kunnen bespreken. Bovendien verhoogt het deliberatieve proces de wederzijdse kennis van de landschappelijke waardering van verschillende ruimtelijke actoren. Dit laatste kan leiden tot nieuwe allianties, een grotere betrokkenheid bij de ruimtelijke ingrepen en een verbetering van de landschappelijke kwaliteit.  

De link naar het artikel in Belgeo vind je hier.

Bron: Ruimte Vlaanderen