De transformatie van het Europese energiesysteem - Het zomerenergiepakket van de Commissie effent het terrein

In het kader van de strategie voor de energie-unie heeft de Commissie vandaag voorstellen gepresenteerd voor een new deal voor energieconsumenten, een nieuwe opzet voor de Europese elektriciteitsmarkt, een update van de energie-efficiëntie-etikettering en een herziening van de EU-regeling voor de handel in emissierechten.

Het pakket is een belangrijke stap in het proces voor de verwezenlijking van de strategie voor de energie-unie met een toekomstgericht beleid inzake klimaatverandering, die in februari 2015 als één van de politieke prioriteiten van de Commissie Juncker is gelanceerd. De vandaag gedane voorstellen stellen "energie-efficiëntie eerst" voorop en geven de consumenten – huishoudens en bedrijven – een prominente rol op de Europese energiemarkt.

Maroš Šefčovič, vicevoorzitter van de Commissie en bevoegd voor Energie-unie: "In de strategie voor de energie-unie hebben wij ons ertoe verbonden de Europese consumenten meer macht te geven, één goed functionerende energiemarkt tot stand te brengen, energie-efficiëntie voorop te stellen en wereldleider te worden inzake hernieuwbare energie. Dit zomerpakket toont, vijf maanden na de vaststelling van de strategie voor de energie-unie, onze vastberadenheid om onze economie koolstofarm te maken en de consumenten een centrale rol toe te bedelen in de energietransitie. Het gaat niet alleen om een new deal voor de consumenten, maar ook om een new deal voor het gehele Europese energiesysteem.

Miguel Arias Cañete, EU-commissaris voor Klimaatactie en Energie: "Geen woorden maar daden Vandaag zetten wij een beslissende stap om de verwezenlijking van het EU-streefcijfer van ten minste 40 % minder emissies tegen 2030 in de wetgeving te verankeren. Mijn boodschap aan onze mondiale partners in de aanloop naar de klimaatconferentie van Parijs is dan ook dat de EU haar internationale verbintenissen nakomt. En mijn boodschap aan investeerders, ondernemingen en de industrie luidt: investeer in schone energie. Het belang ervan is onomkeerbaar en zal blijven toenemen. Met deze voorstellen is Europa andermaal toonaangevend in de wereldwijde transitie naar een koolstofarme samenleving."

Een toekomstgerichte Europese regeling voor de emissiehandel

De EU-regeling voor de emissiehandel (EU ETS) is het belangrijkste instrument van Europa voor de bestrijding van de klimaatverandering en om de EU op weg te zetten naar een koolstofarme economie. Het vandaag gepresenteerde voorstel zendt een krachtig signaal aan de internationale gemeenschap in de aanloop naar de klimaattop in Parijs. Het voorstel wordt ingediend op een cruciaal moment, net nu andere belangrijke actoren zoals de G7 en China eveneens blijk hebben gegeven van hun vastberadenheid. De Commissie herziet het ETS om te waarborgen dat het de meest doeltreffende en kosteneffectieve manier blijft om de emissies in het komende decennium terug te dringen. Dit is de eerste wetgevende stap in het implementatieproces voor de verbintenis van de EU om de uitstoot van broeikasgassen binnen de EU met ten minste 40% te verminderen tegen 2030. Ambitieuze klimaatmaatregelen creëren zakelijke kansen en ontsluiten nieuwe markten voor innovatie en de toepassing van koolstofarme technologieën. De voorgestelde, meer doelgerichte aanpak moet het internationale concurrentievermogen vrijwaren van de industriële sectoren die het meeste risico lopen dat hun productie wordt verplaatst naar landen buiten de EU waar de emissienormen minder streng zijn, en de investeringen op energiegebied kanaliseren naar innovatieve, schonere alternatieven. Bovendien stelt de Commissie voor dat de inkomsten uit de handel in emissierechten door de lidstaten worden gebruikt ter financiering van maatregelen om derde landen te helpen zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering.

Herziening om de energie-efficiëntie-etikettering duidelijker te maken

"Energie-efficiëntie eerst" is een essentieel beginsel van de EU-strategie, omdat het een uiterst doeltreffende manier is om de emissies terug te dringen, besparingen oplevert voor de consument en de afhankelijkheid van de EU van de invoer van fossiele brandstoffen vermindert. Het succes van het twintig jaar geleden ingevoerde systeem van energie-etikettering heeft ertoe geleid dat steeds meer energie-efficiënte producten zijn ontwikkeld. Het gevolg daarvan is dat de huidige etiketten te ingewikkeld zijn geworden. De Commissie stelt voor terug te keren naar de oorspronkelijke schaal van A tot G, die eenvoudiger is en begrijpelijk voor de consument.

De door de Commissie voorgestelde herziening van de richtlijn energie-etikettering zorgt voor samenhang en continuïteit, en zorgt ervoor dat de consumenten beter geïnformeerde keuzes kunnen maken waarmee zij energie en geld besparen.

Energieconsumenten meer macht geven

De Commissie presenteert een mededeling over een new deal voor energieconsumenten die een erkenning inhoudt dat de burgers centraal moeten staan in de energie-unie en gebaseerd is op drie pijlers: 1. de consument helpen geld en energie te besparen door middel van betere voorlichting; 2. de consument meer keuzemogelijkheden geven voor zijn deelname aan de energiemarkten en 3. het hoogste niveau van consumentenbescherming bewaren.

Consumenten moeten over dezelfde informatie en macht beschikken als kopers en verkopers op de groothandelsmarkten, dankzij duidelijke, vergelijkbare tariferings- en reclameregels; en toegang tot betrouwbare prijsvergelijkingsinstrumenten, en moeten hun grote onderhandelingsmacht kunnen verzilveren via collectieve regelingen (bv. collectieve overstap, energiecoöperaties).

Tot slot moeten consumenten de vrijheid krijgen om onder eerlijke voorwaarden hun eigen energie op te wekken en te verbruiken, in het belang van hun portemonnee, het milieu en de continuïteit van de voorziening.

Een nieuwe opzet voor de energiemarkt

De strategie voor de energie-unie is erop gericht bij te dragen tot het bereiken van onze klimaat- en energiedoelstellingen voor 2030 en te bewerkstelligen dat de Europese Unie wereldleider wordt op het gebied van hernieuwbare energie. De verwezenlijking van deze doelstellingen vereist een fundamentele transformatie van het Europese systeem van stroomvoorziening, met inbegrip van een herziening van de Europese elektriciteitsmarkt.

Met de mededeling van vandaag wordt een openbare raadpleging gelanceerd over hoe de nieuwe opzet van de elektriciteitsmarkt eruit moet zien om aan de verwachtingen van de consument te voldoen, concreet de vruchten te plukken van nieuwe technologie, en investeringen – met name in hernieuwbare energie en een koolstofarme productie – aan te moedigen. Zij houdt tevens een erkenning in van de onderlinge afhankelijkheid van de EU-lidstaten waar het gaat om energiezekerheid.

Een en ander moet het mogelijk maken maximaal te profiteren van de voordelen van grensoverschrijdende concurrentie en op gedecentraliseerde wijze elektriciteit op te wekken, onder andere voor zelfconsumptie, en innovatieve ondernemingen die energiediensten verlenen, te ondersteunen.

Meer informatie:

Informatieblad over de hervorming van het ETS: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-15-5352_en.htm

informatieblad over de energie-etikettering: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-15-5350_en.htm

informatieblad over een nieuwe marktopzet: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-15-5351_en.htm

Website Energie-unie: http://ec.europa.eu/priorities/energy-union/index_en.htm

Website DG Energie: https://ec.europa.eu/energy/en/news/new-electricity-market-consumers

Website DG Klimaat: http://ec.europa.eu/clima/policies/ets/revision/documentation_en.htm

Bron : © Europese Unie, 1995-2015