Circulaire economie: nieuwe verordening ter bevordering van het gebruik van organische en op afval gebaseerde meststoffen
De Commissie presenteert het eerste resultaat van het pakket circulaire economie in de vorm van nieuwe regels voor organische en op afval gebaseerde meststoffen in de EU
Het hergebruik van grondstoffen die nu nog als afval worden afgevoerd, is een van de hoofdbeginselen van het in december 2015 aangenomen pakket circulaire economie. De Commissie doet vandaag een voorstel voor een verordening die de toegang van organische en op afval gebaseerde meststoffen tot de interne markt van de EU aanzienlijk zal vergemakkelijken, waardoor voorwaarden worden gecreëerd die gelijk zijn aan die voor traditionele, niet-organische meststoffen. Dit zal nieuwe marktkansen scheppen voor innovatieve ondernemingen, terwijl tegelijkertijd de afvalproductie, het energieverbruik en de schade aan het milieu worden beperkt.
Vicevoorzitter van de Commissie Jyrki Katainen, belast met Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen, zei hierover: "Momenteel wordt slechts een zeer klein deel van de in de vorm van bioafval overvloedig aanwezige hulpbronnen omgezet in waardevolle bemestingsproducten. Onze boeren gebruiken nu meststoffen die zijn vervaardigd met behulp van ingevoerde hulpbronnen of energie-intensieve processen, terwijl ons bedrijfsleven dit bioafval ten nutte zou kunnen maken als gerecycleerde nutriënten. Deze verordening helpt ons om van problemen kansen te maken voor boeren en bedrijven."
In de verordening worden gemeenschappelijke regels vastgesteld voor het omzetten van bioafval in grondstoffen die gebruikt kunnen worden voor de vervaardiging van bemestingsproducten. Zij bevat de vereisten op het gebied van veiligheid, kwaliteit en etikettering waaraan alle bemestingsproducten moeten voldoen om in de hele EU vrij te kunnen worden verhandeld. Producenten zullen moeten aantonen dat hun producten voldoen aan deze vereisten, alsook aan grenswaarden voor organische contaminanten, microbiële contaminanten en fysische verontreinigingen, voordat zij de CE-markering mogen aanbrengen.
De nieuwe regels zullen gelden voor alle typen meststoffen teneinde een zo goed mogelijke bescherming van de bodem te waarborgen. In de verordening worden strenge grenswaarden ingevoerd voor cadmium in fosfaatmeststoffen. De grenswaarden zullen worden aangescherpt van 60 mg/kg tot 40 mg/kg na drie jaar en tot 20 mg/kg na twaalf jaar, waardoor de gezondheids- en milieurisico's zullen worden beperkt.
Aangezien sommige bemestingsproducten niet in grote hoeveelheden worden geproduceerd of grensoverschrijdend worden verhandeld, stelt de Commissie facultatieve harmonisering voor: afhankelijk van de bedrijfsstrategie en het type product hebben fabrikanten de keuze om hun product ofwel van een CE-markering te voorzien, waardoor het vrij verhandelbaar wordt op de interne markt op basis van gemeenschappelijke Europese regels, ofwel te laten verhandelen volgens nationale normen op basis van wederzijdse erkenning op de interne markt. Hierdoor worden de beginselen van betere regelgeving en subsidiariteit gerespecteerd.
Achtergrond
De huidige meststoffenverordening van 2003 verzekert het vrije verkeer op de interne markt voornamelijk voor conventionele, niet-organische meststoffen, die doorgaans zijn gewonnen of chemisch zijn geproduceerd. Deze processen zijn zowel energie- als CO2-intensief. Uit organische materialen vervaardigde, innovatieve bemestingsproducten vallen buiten de werkingssfeer van de huidige meststoffenverordening. De toegang van dergelijke producten tot de interne markt is dus afhankelijk van wederzijdse erkenning tussen de lidstaten en verloopt als gevolg van uiteenlopende nationale regels vaak moeizaam.
Ook biedt de bestaande meststoffenverordening geen antwoord op de milieuproblemen die worden veroorzaakt door de verontreiniging door meststoffen van de bodem, de binnenwateren, de zeewateren en uiteindelijk ook van levensmiddelen.
Onderzoek, innovatie en investeringen ontwikkelen zich momenteel erg snel, wat bijdraagt tot de circulaire economie doordat er lokale banen worden gecreëerd en doordat er waarde wordt gecreëerd uit secundaire grondstoffen die anders als afval zouden worden afgevoerd.
De marktkansen voor ondernemingen die organische meststoffen vervaardigen, zijn aanzienlijk. Momenteel wordt slechts 5 % van het bioafval gerecycleerd. Naar schatting zou tot wel 30 % van de niet-organische meststoffen vervangen kunnen worden als er meer bioafval zou worden gerecycleerd. De EU importeert momenteel jaarlijks ongeveer 6 miljoen ton fosfaten, maar tot 30 % van dit totaal zou kunnen worden vervangen door extractie uit zuiveringsslib, biologisch afbreekbaar afval, vleesbeendermeel of dierlijke mest.
Volgende stappen
De ontwerpverordening wordt nu voor goedkeuring naar het Europees Parlement en de Raad gestuurd. Als zij wordt aangenomen, is zij rechtstreeks toepasselijk zonder omgezet te hoeven worden in nationaal recht, na een overgangsperiode om ondernemingen en overheden in staat te stellen zich op de nieuwe regels voor te bereiden.
Bron: © European Union, 1995-2016