De zeespiegel op aarde stijgt. Onderzoekers van de TU Delft en een aantal andere Europese universiteiten brengen nu een rapport uit met een reconstructie van de wereldwijd gemiddelde zeespiegelstijging sinds 1902. Het onderzoek wijst uit dat de gemiddelde stijging vóór 1990 langzamer was dan eerder gedacht, terwijl de cijfers voor 1993-2012 even hoog zijn als die van onafhankelijke satellietobservaties. Dit wijst erop dat de wereldwijd gemiddelde zeespiegelstijging afgelopen twee decennia veel sneller is toegenomen dan eerder werd gedacht. De resultaten verschijnen deze week in de Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).
Tegenwoordig controleren hoogtemeters aan boord van satellieten continu het zeeniveau overal op aarde, maar voordat deze satellieten in 1992 werden gelanceerd, kwamen gegevens over de wereldwijde zeespiegelstijging alleen van een netwerk van getijdenmeters langs de kust. “De getijdenmeters meten het zeeniveau op specifieke locaties in relatie tot het grondniveau, en worden daarom beïnvloed door verticale landbewegingen en regionaal variabele patronen in windverandering, veranderingen in oceaancirculatie en door de zwaartekracht veroorzaakte effecten van massaherverdeling door zoetwaterbewegingen. Hierdoor is het erg gecompliceerd om een globaal gemiddelde te schatten zonder beïnvloeding door lokale factoren uit regio’s waarvan meer gegevens bekend zijn”, zegt eerste auteur dr. Sönke Dangendorf van de Universiteit van Siegen in Duitsland.
Dangendorf en zijn collega’s hebben de gegevens van de getijdenmeters en aanvullende gegevens van potentiële beïnvloedingsfactoren nader bekeken. “We hebben alleen gekeken naar de langst bestaande getijdenmeters van de hoogste kwaliteit, die samen bepaalde regio’s van alle oceanen optimaal dekken. Vervolgens hebben we eerst de gegevens van al deze getijdenmeters gecorrigeerd voor alle mogelijke beïnvloedingsfactoren en er toen een globaal gemiddelde uit berekend”, vertelt dr. Marta Marcos van de Universiteit van de Balearen op Mallorca.
Onderzoekers van de TU Delft – ir. Thomas Frederikse en dr. Riccardo Riva – hebben gekeken naar een specifieke factor voor zeespiegelstijging. “De wereldwijde afname van de ijsmassa heeft ook effect op de massaverdeling op aarde. Hierdoor ontstaat een kleine verandering in de gravitatiekrachten en de rotatie (snelheid en hoek) van de aarde”, aldus Riva. “En dat heeft weer effect op het zeeniveau, waarbij er zeer grote regionale verschillen optreden. Het gemiddelde effect blijkt wereldwijd maar tot een relatief kleine correctie te leiden, maar om een volledig beeld te krijgen moeten we er natuurlijk wel rekening mee houden.”
Na toepassing van alle verschillende correcties laat de nieuwe reconstructie een aanzienlijk langzamere wereldwijde gemiddelde zeespiegelstijging zien vóór 1993, terwijl hierna de reconstructie overeenkomt met de onafhankelijke observatiegegevens van satellieten. “De gevoeligste factor was de correctie voor verticale landbeweging”, zegt professor Guy Wöppelmann van de Universiteit van La Rochelle in Frankrijk. “Bij eerdere reconstructies konden we alleen corrigeren voor één specifiek proces van verticale landbeweging, namelijk glaciale isostatische aanpassing, maar nu konden we ook andere lokale effecten erin verdisconteren”. In de meeste regio’s hebben deze nieuwe gegevens, samen met enkele methodologische aanpassingen, geresulteerd in een aanzienlijke bijstelling naar beneden van de relatieve zeespiegelcijfers vóór 1990 (1,1 mm/jaar).
Door de bijstelling van de gegevens vóór 1990 is de hele vorm van de wereldwijde gemiddelde zeespiegelcurve aanmerkelijk veranderd. Aan het begin is de curve platter geworden en doordat de cijfers voor de laatste twee tot drie decennia onveranderd zijn, is de versnelling aan het eind van de 20e eeuw nu veel geprononceerder. “Deze versnelling komt beter overeen met ons huidige begrip van de afzonderlijke processen die bijdragen aan de waargenomen zeespiegelstijging.”
Meer informatie
Article #16-16007: “Reassessment of 20th century global mean sea-level rise,” van Sönke Dangendorf, Marta Marcos, Guy Wöppelmann, Clint Conrad, Thomas Frederikse, en Riccardo Riva. http://www.pnas.org/content/early/2017/05/16/1616007114.abstract
Bron: © 2017 TU Delft