Het Grondwettelijk Hof heeft een reeks artikels vernietigd die het Vlaamse Natura 2000-programma rond beschermde natuurgebieden regelen. Enkele tientallen Limburgse landbouwers die zich verenigd hebben in de actiegroep ‘Ruimte voor boeren’ hadden die regels aangevochten nadat zij in het najaar van 2014 te horen kregen dat de ammoniakemissie uit hun stallen een probleem vormt voor de nabijgelegen natuur. Volgens het Grondwettelijk Hof ontbreken in het Vlaamse Natuurdecreet de nodige garanties op inspraak van het publiek.
Natura 2000 is het Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Het kwam voort uit de Europese Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn, die moeten zorgen voor het duurzame voortbestaan van beschermde soorten en habitats. Vlaanderen heeft een reeks Natura 2000-gebieden aangewezen en werkte daarnaast onder meer het Vlaamse Natura 2000-programma en bijbehorende managementplannen uit. Het Vlaamse programma loopt tot 2050 en bestaat uit bestuurscycli van zes jaar.
Het Grondwettelijk Hof vernietigt nu echter een reeks bepalingen die het Natura 2000-programma regelen in het Vlaams decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu. Volgens de rechters ontbreken immers de nodige garanties op inspraak van het publiek. Iets wat onder meer verplicht wordt door het internationale Verdrag van Aarhus.
Het Vlaams decreet Natuurbehoud voorziet weliswaar in een gewestelijke overleginstantie, maar dat waarborgt volgens het Grondwettelijk Hof "niet de inspraak voor het publiek als zodanig gedurende de voorbereiding van alle bedoelde plannen en programma's". Door niet in de nodige inspraakbepalingen te voorzien, of de Vlaamse regering daartoe te machtigen, schenden de bepalingen dus de grondwet, in samenhang gelezen met artikel 7 van het Verdrag van Aarhus.
De procedure voor het Grondwettelijk Hof werd ingeleid door ‘Ruimte voor boeren’, een actiegroep die vooral Limburgse en Antwerpse landbouwers verenigd, omdat zij zich niet wilden neerleggen bij het grondverlies en de vergunningenproblemen door de instandhoudingsdoelstellingen (IHD) voor natuur die voortvloeien uit het Europese Natura 2000-netwerk. Wat de impact van de beslissing van het Grondwettelijk Hof is, is nog niet helemaal duidelijk. “Er zijn een aantal radartjes uit het geheel gehaald en het is nu maar de vraag of en hoe het geheel terug aan het draaien geraakt”, aldus de advocaat van de actiegroep.
Bron: Belga/© 2016 VILT vzw