Uit een nieuw verslag dat vandaag is gepubliceerd, blijkt dat het gecoördineerde EU-milieubeleid in de afgelopen vijf jaar tastbare resultaten heeft opgeleverd voor de burgers. De Europeanen hebben schonere lucht en water, storten minder afval en recyclen meer; tegelijkertijd stimuleert het milieubeleid de werkgelegenheid en de groei. Maar in het verslag wordt ook gewaarschuwd dat de langetermijndoelstelling van Europa "goed leven, binnen de grenzen van onze planeet" – het doel van het nieuwe algemene milieuactieprogramma voor de Europese Unie (7e milieuactieprogramma) – niet zal worden gehaald tenzij het huidige milieu- en gerelateerde beleid ambitieuzer wordt.
Het verslag getiteld Het milieu in Europa — stand van zaken en vooruitzichten 2015 (European Environment — State and Outlook 2015 Report) (SOER 2015) van het Europees Milieuagentschap bevat een integrale evaluatie van het milieu in Europa met gegevens op mondiaal, regionaal en nationaal niveau en vergelijkingen tussen verschillende landen. In het verslag wordt ook vooruitgeblikt naar de komende vijf jaar en daarna en er wordt duidelijk gewaarschuwd voor het risico op milieuverslechtering, wat het welzijn en de welvaart van de mensen negatief zou beïnvloeden. In de analyse wordt opgeroepen tot het uitstippelen van een meer geïntegreerd beleid - een oproep waar de Commissie gehoor aan geeft met een reeks milieu-initiatieven voor 2015. Hiertoe behoren een nieuw, ruimer pakket over de kringloopeconomie, een evaluatie van de EU-biodiversiteitsstrategie, een actieplan voor oceaanbeheer en een gewijzigd luchtkwaliteitspakket.
Karmenu Vella, Europees commissaris voor Milieu, Maritieme Zaken en Visserij, zei hierover:
"Ik zie het verslag over de toestand van het milieu 2015 als het "beginpunt" van mijn mandaat. Uit het verslag blijkt duidelijk dat het EU-milieubeleid vruchten afwerpt. Het milieubeleid zorgt ook voor meer werkgelegenheid. De spectaculaire groei van de groene economie, zelfs tijdens de moeilijkste jaren van de recessie, is een veelbelovend teken voor het concurrentievermogen van Europa.
Wij moeten alert blijven om ervoor te zorgen dat goed beleid goed wordt uitgevoerd zodat het uitstekende resultaten oplevert, zowel op het land als in zee. Innovatieve investeringen om de welvaart en de levenskwaliteit te waarborgen zijn een prioriteit. Dankzij de langetermijninvesteringen die wij vandaag doen, zullen wij in 2050 goed kunnen leven, binnen de grenzen van onze planeet."
Efficiënt gebruik van hulpbronnen/kringloopeconomie
Uit het verslag blijkt duidelijk dat milieubescherming een goede economische investering is. Tussen 2000 en 2011 is de groene industrie in de EU met meer dan 50 % gegroeid waardoor het een van de weinige sectoren is die ondanks de crisis zijn blijven bloeien.Hoewel de Europese economie nog ver van een kringloopeconomie is verwijderd omdat nog te veel afval wordt begraven en dus een onontgonnen potentieel voor recycling en energieterugwinning vormt, blijkt uit het verslag ook dat het beheer van afval verbetert.
De Commissie wil het evenwicht in 2015 herstellen met een ambitieus pakket voor de kringloopeconomie — het is de bedoeling Europa om te vormen tot een meer concurrerende, hulpbronefficiënte economie en om naast de afvalsector nog een aantal andere economische sectoren aan te pakken. Om een zo groot mogelijke waarde uit de hulpbronnen te halen, moeten alle stadia van de levenscyclus van producten worden onderzocht: van de ontginning van de grondstoffen tot het ontwerpen, produceren, distribueren en consumeren van producten; initiatieven voor reparatie en hergebruik; afvalbeheer en het verhogen van het gebruik van secundaire grondstoffen.
Natuur en biodiversiteit
Het verslag onderstreept dat Europa niet op schema ligt wat betreft het tegengaan van het verlies aan biodiversiteit omdat habitats voor planten en dieren blijven verdwijnen. Met name de mariene biodiversiteit blijft bedreigd. In de loop van 2015 (een jaar in het teken van het natuurlijk kapitaal) zal de Commissie de resultaten van het verslag verder aanvullen met een uitvoerig verslag over de "Stand van de natuur". Dit zal worden meegenomen in een tussentijdse evaluatie van de EU Biodiversiteitsstrategie en de lopende evaluatie van de EU-natuurwetgeving waarvan de doeltreffendheid moet worden verbeterd en de administratieve last moet worden verlaagd.
De Groene Week, het grootste jaarlijkse EU-evenement over milieubeleid, vindt dit jaar in Brussel plaats van 3 tot en met 5 juni met als titel "Natuur - onze gezondheid, onze welvaart". Dit is een goed ogenblik om na te denken over hoe de EU de toekomstige uitdagingen op het gebied van natuur en biodiversiteit kan blijven aanpakken om duurzame groei en welvaart op lange termijn te waarborgen.
Oceaanbeheer
Zoals vermeld in het verslag, staat Europa voor een dubbele uitdaging: het ecosysteem van onze zeeën herstellen en beschermen terwijl maritieme en kustactiviteiten het hart moeten blijven vormen van de EU-economie en -maatschappij. De EU zet zich in voor een verantwoord beheer van de zeeën en zal een leidende rol spelen in internationale besprekingen over oceaanbeheer. Dit jaar zal de Europese Commissie een uitgebreide raadpleging organiseren om de volgende stappen inzake oceaanbeheer te helpen bepalen. Tegelijkertijd zal de EU met haar internationale partners en wereldwijde instellingen zoals de VN blijven samenwerken om een breed politiek engagement voor deze agenda te waarborgen.
Klimaatactie
Ook op het vlak van het klimaat werpt het beleid vruchten af: sinds 1990 zijn de broeikasgasemissies met 19 % gedaald terwijl de economie van de EU met 45 % is gegroeid. De doelstellingen voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie voor 2020 zijn ook binnen handbereik. De EU ligt dus op schema om onze EU 2020-klimaat- en energiedoelstellingen te bereiken. Volgens het SOER 2015 zullen het bestaand beleid en de bestaande maatregelen evenwel niet volstaan om de doelstellingen op langere termijn van 80-95 % emissiereductie tegen 2050 te bereiken zodat Europa een koolstofarme economie wordt. Als reactie hierop bereidt de Commissie nieuwe beleidsvoorstellen voor om de vorig jaar door de Europese Raad overeengekomen emissiereductie van 40 % tegen 2030 te halen.
Luchtkwaliteit
Uit het verslag blijkt dat de lucht die we vandaag inademen veel schoner is dan enkele decennia geleden. De uitstoot van een aantal luchtverontreinigende stoffen zoals zwaveldioxide (SO2) en stikstofoxiden (NOx) is de voorbije decennia gevoelig gedaald, voornamelijk als gevolg van de EU-wetgeving inzake luchtkwaliteit. Ondanks deze resultaten blijft slechte luchtkwaliteit de grootste milieugerelateerde oorzaak voor vroegtijdige overlijdens in de Europese Unie. De EU zal een gewijzigd luchtkwaliteitspakket voorstellen om ervoor te zorgen dat de beste aanpak wordt gekozen zodat op dit gebied resultaten zullen worden bereikt.
Achtergrond
Het verslag getiteld Het milieu in Europa — stand van zaken en vooruitzichten 2015 geeft een volledig beeld van de stand van zaken, de evolutie en de vooruitzichten voor het Europees milieu in een wereldwijde context. Het bevat informatie over de toepassing van het Europees milieubeleid en een analyse van de mogelijkheden om het huidige beleid aan te passen zodat de visie van de EU voor 2050 kan worden bereikt: goed leven, binnen de grenzen van de planeet. Het verslag is opgesteld door het Europees Milieuagentschap (EMA) in nauwe samenwerking met het Europees Milieuagentschap, het Europees milieuobservatie- en -informatienetwerk (Eionet) en de diensten van de Europese Commissie.
Bron : © Europese Unie, 1995-2015