Topsoil wat en waarom? 
Topsoil is een project binnen het Interreg VB North Sea Region programma. Het project is tot stand gekomen om de Noordzeeregio in de toekomst beter te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Heel veel dagelijkse activiteiten zijn onlosmakelijk verbonden aan het bovenste deel van de bodem. Klimaatverandering heeft immers een steeds snellere impact op de ondergrond en het grondwater.
Doel van het project
De algemene doelstelling van het project is om gezamenlijk en interregionaal te onderzoeken hoe de bovenste 30 meter van de bodem kan beheerd worden. Het grondwater in het kust- poldergebied is van nature verzilt waardoor je er zowel zoet, brak als zout water aantreft. Bedoeling is om de juiste verdeling tussen de verschillende soorten water te meten en in kaart te brengen.
De praktische implementatie van de uitgewerkte oplossingen gebeurt in 16 pilootprojecten in verschillende regio's van het Noordzeegebied.
Topsoil in Vlaanderen
De verdeling tussen zoet, brak en zout water werd al eens in kaart gebracht in de jaren 1960 en 1970. Het poldergebied maakte intussen heel wat ontwikkelingen door die de verhouding beïnvloed hebben. Ook voor toekomstige projecten en voor drinkwaterwinning is kennis over de verziltingsgraad van belang.
Hoe meten we?
Een helikopter vliegt systematisch langs lijnen op 250 m afstand van elkaar. Onderaan de helikopter hangt een hoepelvormige meetsonde van 30 op 11 meter. De helikopter vliegt op lage hoogte (65 meter) zodat de meetsonde 30 meter boven de grond hangt. De snelheid is 30 tot 60 km/u.
Door het uitzenden van een elektromagnetisch veld worden gegevens verzameld over het geleidend vermogen van de ondergrond. Uit dit onderzoek kan de VMM de verziltingsgraad van het grondwater afleiden in het kust- en poldergebied vanaf de Franse grens tot het Boudewijnkanaal, het noorden van het Meetjesland en Linkerscheldeoever. Dat betekent dat de helikopter boven de volgende gemeenten zal vliegen: Alveringem, Assenede, Beveren, Blankenberge, Bredene, Brugge, De Haan, De Panne, Diksmuide, Gistel, Houthulst, Ichtegem, Jabbeke, Koekelare, Koksijde, Lo-Reninge, Middelkerke, Nieuwpoort, Oostende, Oudenburg, Sint-Gillis-Waas, Sint-Laureins, Vleteren, Veurne en Zuienkerke.
De helikopter zal bijna niet boven bebouwd gebied vliegen. Waar het wel moet, zal dat beperkt zijn én op grote hoogte gebeuren.
Op linkerscheldeoever gebeuren de metingen in samenwerking met MOW-afdeling Maritieme Toegang, het Havenbedrijf Antwerpen, Maatschappij Linkerscheldeoever en het Agentschap voor Natuur en Bos.
Wanneer meten we?
De vluchten zijn gepland vanaf eind juni 2017 en zullen een 3-tal weken duren. Er kan alleen gevlogen worden als de weersomstandigheden dat toelaten. Er mag dus geen mist, sterke wind, onweer of te lage bewolking zijn.
Eens de data bekend zijn, zullen ze hier gepubliceerd en up to date gehouden worden.
Goed om weten
De elektromagnetische straling is onschadelijk voor mens en dier. Het is niet uitgesloten dat paarden kunnen schrikken van het geluid van de helikopter en/of de grote zwevende hoepel in de lucht. Andere dieren zoals runderen blijken geen of nauwelijks hinder te ondervinden van helikoptervluchten bij gelijkaardig onderzoek in het buitenland. We bevelen aan om dieren (voornamelijk paarden) op een veilige plaats te stallen gedurende het onderzoek.
Topsoil in Europa
Het Topsoil-project is tot stand gekomen binnen het Interreg North Sea Region. Dat is een transnationaal programma met als doel om duurzame economische groei in de deelnemende landen in de Noordzeeregio te ondersteunen, te ontwikkelen en te bevorderen. Grensoverschrijdende samenwerking is van groot belang aangezien klimaatverandering niet stopt aan de landsgrenzen. Meer info over het project vind je ook in deze folder.
| Projectpartners | |
|---|---|
| Nederland |
Waterschap Hunze en Aa's Waterschap Noorderzijlvest Provincie Drenthe |
| Duitsland |
Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe Dachverband Feldberegnung Uelzen Landwirtschaftskammer Niedersachsen Landesamt für Bergbau, Energie und Geologie Leibniz-Institut für Angewandte Geophysik Oldenburgisch-Ostfriesische Wasserverband Landesamt für Landwirtschaft, Umwelt und ländliche Räume Schleswig-Holstein Universität Bremen Geologischer Dienst für Bremen |
| België |
Vlaamse Milieumaatschappij |
| Denemarken |
Region Midtjylland (leadpartner) Region Syddanmark Herning Kommune Horsens Kommune Hydrogeofysik Gruppen, Geoscience Aarhus University De Nationale Geologiske Undersøgelser for Danmark og Grønland |
| Verenigd Koninkrijk |
Rivers Trust Norfolk Rivers Trust Essex & Suffolk Rivers Trust Northumbrian Water Ltd. Durham University |
Type project: Interreg VB North-Sea Region
Looptijd: 01/12/2015 - 01/06/2019
Bron: Vlaamse Milieumaatschappij, Vlaamse Overheid