“Red de bijen en de boeren!”: miljoen handtekeningen voor Europees burgerinitiatief maakt duidelijk dat medewetgevers van de EU milieuambitie moeten handhaven
Vandaag reageert de Commissie op het Europees burgerinitiatief (EBI) “Red de bijen en de boeren! Naar een bijvriendelijke landbouw voor een gezond milieu”.
De Commissie verwelkomt het initiatief en erkent het belang van het EBI, zeker nu de met elkaar samenhangende crises op het gebied van klimaatverandering, verontreiniging en biodiversiteitsverlies steeds grotere problemen voor de Europese landbouw en voedselzekerheid veroorzaken. In de EU gaat één op de drie bijen-, vlinder- en zweefvliegsoorten achteruit, en dat terwijl 80 % van de gewassoorten en soorten wilde bloeiende planten afhankelijk is van bestuiving door dieren. De helft van de landbouwgrond in de EU loopt nu al risico op een tekort aan bestuiving. De bedreiging voor het voortbestaan van bestuivers vormt ook een bedreiging voor de voedselzekerheid en voor het leven op aarde.
Het succes van het burgerinitiatief toont duidelijk aan dat er brede publieke steun is voor maatregelen ten behoeve van bestuivers, biodiversiteit en duurzame landbouw. De Commissie roept het Europees Parlement en de Raad dan ook op om snel ambitieuze overeenkomsten te sluiten over de reeds ingediende wetgevingsvoorstellen, waarmee tot de bescherming en het herstel van de Europese bestuivers zal worden bijgedragen en waarmee de ambitie van burgers in wetgeving zal worden omgezet.
Uitgebreide maatregelen voor de duurzaamheid van voedselsystemen
De maatregelen van de Commissie in het kader van de Europese Green Deal om de duurzaamheid van voedselsystemen te waarborgen, omvatten met name: de “van boer tot bord”-strategie en de biodiversiteitsstrategie, de wet inzake natuurherstel, de verordening inzake het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, het herziene EU-initiatief inzake bestuivers “een “New Deal” voor bestuivers” en het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid van de EU voor de periode 2023-2027. De Commissie heeft met haar voorstellen en initiatieven een uitgebreid antwoord op de verzoeken van het EBI gegeven.
Het voorstel voor een verordening inzake het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bevat een ambitieus plan om het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen en de daaruit voortvloeiende risico's in de EU te beperken, onder andere in de landbouw. De Commissie heeft voorgesteld om het risico en het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de landbouwsector van de EU tegen 2030 met 50 % te verminderen.Om ervoor te zorgen dat de totale vermindering op EU-niveau wordt bereikt, zullen de lidstaten binnen bepaalde parameters nationale reductiedoelstellingen vaststellen. Dankzij nieuwe maatregelen zullen alle landbouwers en andere professionele gebruikers van gewasbeschermingsmiddelen geïntegreerde gewasbescherming toepassen, waarbij eerst alternatieve, milieuvriendelijke methoden voor de preventie en bestrijding van ziekten en plagen moeten worden overwogen, voordat chemische gewasbeschermingsmiddelen als laatste redmiddel mogen worden ingezet. Naar aanleiding van het mondiaal biodiversiteitskader, dat in december 2022 in Montréal is vastgesteld, hebben de EU en haar lidstaten zich er eveneens toe verbonden het totale door gewasbeschermingsmiddelen gevormde risico tegen 2030 met de helft te verminderen.
Ook het voorstel voor een wet inzake natuurherstel zal helpen om de achteruitgang van populaties van bestuivers tegen 2030 om te buigen en de natuur opnieuw een plaats te geven op landbouwgrond, onder andere door middel van specifieke doelstellingen voor het herstel van landbouwecosystemen. Het voorstel voor een wet inzake natuurherstel combineert een algemene doelstelling voor het herstel van de natuur in de land- en zeegebieden van de EU op de lange termijn met bindende doelstellingen voor het herstel van specifieke habitats en soorten. Deze maatregelen zouden tegen 2030 op ten minste 20 % van de land- en zeegebieden van de EU en tegen 2050 op alle ecosystemen die moeten worden hersteld, moeten worden toegepast.
Samen kunnen deze voorstellen een doorbraak vormen voor de instandhouding van bestuivers op EU-niveau.
Volgende stappen
In plaats van nieuwe wetgevingshandelingen voor te stellen, moet er eerst voor worden gezorgd dat de voorstellen waarover de medewetgevers momenteel onderhandelen en die stuk voor stuk zeer relevant zijn in de context van dit EBI, tijdig worden goedgekeurd en uitgevoerd en dat ook het GLB op doeltreffende wijze wordt toegepast. De meer dan één miljoen steunbetuigingen voor het burgerinitiatief zijn een duidelijk en bemoedigend signaal dat het hoge ambitieniveau van de voorstellen van de Commissie moet worden gehandhaafd.
Achtergrond
Het Europees burgerinitiatief “Red de bijen en de boeren!” toont aan dat de burgers zich zorgen maken over de ecologische en sociaal-economische duurzaamheid van de Europese landbouw en roept de Commissie op om:
- synthetische gewasbeschermingsmiddelen tegen 2035 uit te faseren;
- de biodiversiteit in de landbouw te herstellen, en
- landbouwers bij de transitie naar duurzame landbouw te ondersteunen.
Het Europees burgerinitiatief (EBI) bestaat sinds april 2012 en biedt burgers de mogelijkheid om op een groot aantal beleidsterreinen de agenda te bepalen. Als ten minste één miljoen burgers uit ten minste zeven EU-lidstaten een EBI ondertekenen, kunnen zij de Europese Commissie verzoeken actie te ondernemen op de gebieden waarvoor zij bevoegd is. Het EBI is een van de belangrijkste innovatieve instrumenten om participatieve democratie op EU-niveau te bevorderen.
De Commissie heeft tot op heden 125 verzoeken ontvangen om een EBI te lanceren. Tot dusver zijn negen initiatieven bij de Commissie ingediend nadat zij de drempel van één miljoen handtekeningen hadden bereikt.
Het initiatief “Red de bijen en de boeren! Naar een bijvriendelijke landbouw voor een gezond milieu” is het zevende EBI waarop de Commissie reageert. Dit EBI sluit aan bij de oproepen die zijn gedaan tijdens de Conferentie over de toekomst van Europa, waarbij burgers hebben aangedrongen op een veilige, duurzame, billijke, klimaatverantwoorde en betaalbare voedselproductie, waarbij de biodiversiteit en ecosystemen worden beschermd en de voedselzekerheid wordt gewaarborgd.
Meer informatie
Europees burgerinitiatief “Red de bijen en de boeren!”
Voorstel voor een verordening inzake het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
Voorstel voor een wet inzake natuurherstel
EU-initiatief inzake bestuivers
Werkdocument van de diensten van de Commissie over de sleutelfactoren voor voedselzekerheid
Europees burgerinitiatief — algemene informatie over het instrument
Citaat/Citaten
Het wetenschappelijk bewijs kan niet langer worden ontkend: de klimaat- en biodiversiteitscrises vormen een directe bedreiging voor onze voedselzekerheid. Landbouwers merken als eerste de gevolgen van massale droogten of van een tekort aan bestuivers. Het verminderen van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen is van essentieel belang om de natuur te helpen herstellen en om bijen, vlinders en andere bestuivers in staat te stellen hun onmisbare werkzaamheden op de velden en in de boomgaarden van Europa voort te zetten. Er bestaan betere alternatieven en de Commissie zal landbouwers ondersteunen bij de transitie naar duurzamere praktijken. Wij zullen ons ook inzetten om de beschikbaarheid van alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen zo snel mogelijk te vergroten.
Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal - 05/04/2023
Het initiatief “Red de bijen en de boeren!” kwam op het juiste moment om als input te dienen voor het debat over twee voorstellen van de Commissie. Dit toont aan dat Europese burgerinitiatieven de agenda van de EU kunnen beïnvloeden. Ik ben ingenomen met de bijdrage die dit initiatief aan het beleidsvormingsproces van de EU levert.
Věra Jourová, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie - 05/04/2023
Een Europa zonder bestuivers is een Europa zonder voedsel. Het terugbrengen van bestuivers is van essentieel belang voor ons welzijn en onze toekomst. Wij zullen alles in het werk stellen om dat doel te bereiken en zullen met name nauw samenwerken met onze landbouwers. Uit de meer dan één miljoen handtekeningen voor het burgerinitiatief blijkt duidelijk dat we op het goede spoor zitten en dat we het hoge ambitieniveau moeten handhaven. Wij zullen ons voor alle ondertekenaars en voor de Europeanen in het algemeen blijven inzetten voor een gezonde natuur en bestuivers die voor voedzaam voedsel zorgen.
Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij - 05/04/2023
Het beschermen van onze bijen en andere bestuivers zal grote gevolgen hebben voor de wereld die we aan onze kinderen nalaten en voor het leven op onze planeet. Klimaatverandering en biodiversiteitsverlies zijn twee van de grootste bedreigingen waarmee we de komende decennia te maken zullen krijgen, onder meer wat de voedselzekerheid betreft. Dit burgerinitiatief bewijst dat we op het goede spoor zitten door de lat hoog te leggen voor de gezondheid van onze planeet en de burgers.
Stella Kyriakides, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid - 05/04/2023
Dit initiatief onderstreept dat we nu meer dan ooit onze landbouwers moeten ondersteunen bij het veiligstellen van ons voedsel en het beschermen van de natuur. Daarom helpt het gemeenschappelijk landbouwbeleid landbouwers om bestuivers beter te beschermen, bijvoorbeeld door de instandhouding van habitats, biologische landbouw, agro-ecologie en programma’s voor duurzame bijenteelt te ondersteunen. Hoe meer we met landbouwers samenwerken om onze bestuivers te beschermen, hoe meer vooruitgang we zullen boeken op de weg naar duurzame voedselzekerheid.
Janusz Wojciechowski, commissaris voor Landbouw - 05/04/2023
Bron: © Europese Unie, 1995-2023