De voorbije jaren werden door de imkersverenigingen meermaals hoge wintersterftecijfers van bijenvolken gemeld. De meningen over de achterliggende redenen van de bijensterfte lopen sterk uiteen, maar zeker is dat de bijenproblematiek multifactorieel is. Enerzijds zijn er verschillende externe bedreigingen zoals de varroa-mijtziekte, bacteriën, virussen, verontreiniging, verarming van het drachtplantenaanbod en anderzijds is de hedendaagse bij verzwakt door een genetische verschraling van de populatie.
Om deze problematiek aan te pakken heeft Joke Schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, Leefmilieu en Landbouw in nauw overleg met de bijensector een nieuw en ambiteus bijenteeltprogramma opgesteld. Binnen dit nieuwe programma staat het terugdringen van de bijensterfte centraal.
De belangrijkste hefbomen om dat doel te bewerkstelligen zijn betere imkertechnieken en een meer gerichte en wetenschappelijk onderbouwde selectiewerking naar kwalitatieve bijenvolken met een grotere weerbaarheid, aangepast aan onze lokale omgevingsomstandigheden.
Het programma zet ook in op de kwaliteitszorg voor de lokale honing. Hierbij worden analyses van de fysische en chemische kenmerken van de geproduceerde honing uitgevoerd. Dit zou moeten uitmonden in een nieuw kwaliteitslabel voor de Vlaamse honing.
Daarnaast zal een web-applicatie worden uitgewerkt om vraag en aanbod van bijen voor bestuivingsdiensten te verenigen.
Het programma voorziet tot slot in de samenwerking met instanties gespecialiseerd in het toegepast onderzoek op het gebied van de bijenteelt en de bijenteeltproducten. Dit luik is van belang om de impact van de geleverde inspanningen te kunnen doorgronden. Gezien de expertise die in Vlaanderen reeds aanwezig is op het vlak van bijenpathologie, zal voornamelijk in die richting verder worden gewerkt.
Om de uitvoering van het bijenteeltprogramma, dat zal aanvangen in het najaar van 2016 en lopen tot 2019, mede te financiëren vanuit het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) heeft de minister het ontwerpprogramma in maart voorgelegd aan de Europese Unie. De Europese Commissie heeft het ontworpen programma grondig onderzocht en kwam tot de conclussie dat het licht op groen wordt gezet voor de uitvoering. Voor de financiëring van de concrete laatregelen heeft de EU daarenboven een budget van 375.000 € beschikbaar gesteld. Minister Schauvliege besliste om dit bedrag te verdubbelen vanuit de Vlaamse landbouwbegroting, waardoor er in totaal 750.000 euro berschikbaar komt voor de bijenteelt.
Meer informatie over het programma kan men terugvinden via de website:‘http://lv.vlaanderen.be/nl/dier/paarden-ezels-insecten-honden/bijen/vlaams-bijenteeltprogramma
Minister Schauvliege: “Met dit nieuwe bijenteeltprogramma wens ik de strijd tegen de wintersterfte in onze contreien verder op te voeren. Ik verheug mij over de cofinanciiering van het nieuwe plan vanuit het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid, want het staat buiten kijf dat bijen onmisbare bestuivingsdiensten leveren aan onze land- en tuinbouwsector. Dit programma werd ontwikkeld in uitvoering van mijn beleidsnota Landbouw en Visserij 2014-2019 en in zeer nauwe samenwerking met onze Vlaamse bijenteeltverenigingen.”
Naast dit bijenteeltprogramma wordt reeds meerdere jaren aandacht besteed aan sensibilisering en educatie over de bestuivers, waartoe ook de wilde bijen en hommels behoren. Via voordrachten en educatieve tools worden verschillende doelgroepen aangezet tot een bestuiversvriendelijker landschap. Particulieren krijgen prikkels tijdens ‘Week van de Bij’ om van hun tuin een restaurant voor bijen en hommels te maken. Er worden hiervoor samenwerkingen opgezet met de tuincentra in Vlaanderen. Het gratis bijengame ‘Hivelife’ voor tablets leert kinderen hoe belangrijk bijen zijn en hoe we ze kunnen helpen.
Tenslotte moedigt de minister met de wedstrijd ‘Bijenvriendelijkste gemeente’ alle Vlaamse steden en gemeenten aan om over te schakelen van decorbeplanting naar functionele beplanting met aandacht voor bestuivers.
Op de website www.weekvandebij.be zijn alle initiatieven te vinden. Er is ook een ontleenbare infozuil en voor scholen zijn er educatieve pakketten.