Onderzoek in Nederland: Ontwikkeling uitstoot brommers loopt ver achter bij die van auto’s en trucks

Emissies van brommers (brom- en snorfietsen) zijn over het algemeen hoog. 2-takt brommers stoten gemiddeld bijna 25 keer meer deeltjesmassa en circa 5 keer meer onverbrande koolwaterstoffen (THC) uit dan 4-takt brommers. Brommers met elektronische brandstofinjectie stoten in het algemeen lagere emissies uit dan brommers met een carburateur. Dit geldt ook wanneer er meer kilometers gemaakt zijn met de brommer. Opvallend is dat de nieuwste brommers met brandstofinjectie wel meer NOx uitstoten dan de andere brommers. Ze liggen op het niveau van nieuwe Euro 6 diesel personenauto’s. De relatief hoge NOx emissies van de onderzochte 4-takt Euro 3 brommers zijn daarmee een aandachtspunt omdat het waarschijnlijk de technologie gaat zijn voor de komende Euro-4 brommers. 

Uit onderzoek van het CBS blijkt dat niet alleen het brommerbezit is toegenomen, maar ook het gebruik. Er zijn meer dan 1 miljoen brommers in Nederland die momenteel gemiddeld 4000 km/jaar rijden. Om meer inzicht te krijgen in de schadelijke uitstoot van uitlaatgasemissies van brommers  heeft TNO in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de steden Amsterdam, Nijmegen, Rotterdam en Den Haag een programma uitgevoerd om brommeremissies te meten. De resultaten van het meetprogramma leveren inzicht in emissieprestaties van 15 brommers.

Het onderzoek dat deze week is gepubliceerd, is belangrijk om later de emissiefactoren voor brommers up to date te brengen met data van meer en ook moderne (Euro 3) brommers. Emissiefactoren worden gebruikt om te berekenen hoeveel emissies er in totaal worden uitgestoten door, in dit geval, bromfietsen. De gemeten bromfietsen omvatten het brede spectrum van oudere 2-takt en 4-takt, emissieklasse, conditie van het voertuig, oud en nieuw.

De cijfers

Bromfietsen zijn verantwoordelijk voor 27% van de emissies van koolwaterstoffen en 9% van de CO-emissies uit wegverkeer. Dit komt overeen met ongeveer 5% van de totale nationale CO emissies en ook ongeveer 5% van de totale nationale koolwaterstofemissies. De bijdrage aan de emissie van NOx is lager. De emissies zijn vooral relevant in de stedelijke omgeving.

Spreiding

Uit de metingen valt de spreiding op van de resultaten. Bijvoorbeeld voor de CO-emissies is er een enorme spreiding in de resultaten, variërend van minder dan 1 g/km (de limiet voor Euro-2) tot aan ruim 20 g/km. Dit beeld komt terug bij alle gemeten emissiecomponenten. Gemiddeld hebben de 2-takt voertuigen vergelijkbare CO-emissies ten opzichte van de 4-takt voertuigen, maar wel een fors hogere uitstoot van koolwaterstoffen dan de 4-takt brommers. Ook de gemiddelde PM (deeltjes) -emissies zijn bij oudere 2-takt voertuigen fors hoger dan bij gemiddelde 4-takt voertuigen. Hoewel er voor PM-emissies  (nog) geen limiet is tijdens de typekeuring voor brommers, bleken de gemiddelde PM emissies van 2-takt brommers ruim 20 keer hoger dan de limiet die geldt voor moderne personenauto’s. Door de jaren heen is het aandeel 2-takt brommers in de vloot echter sterk afgenomen, het grootste gedeelte is nu  4-takt. Het is de verwachting dat 2-takt brommers langzaam maar zeker uit het straatbeeld zullen verdwijnen.

Toekomst

De regelgeving voor de emissies van brommers was sinds 2002 nauwelijks gewijzigd. Met de implementatie van de nieuwe Europese emissie-eisen voor Euro 4 (2017) en Euro 5 (2020) worden aanzienlijk strengere eisen aan brommeremissies gesteld. Hierdoor  zou op termijn de uitstoot van de brommervloot flink gereduceerd moeten worden. De technologie om brommers aan deze nieuwe eisen te laten voldoen wordt echter complexer. De gewenste lage emissieniveaus worden alleen gerealiseerd indien de geavanceerde technologie ook in de praktijk daadwerkelijk goed functioneert. Monitoring van praktijkemissies van brommers lijkt een belangrijk instrument om dit te valideren.

Andere onderzoeken

Deze week verscheen ook een gerelateerde studie naar brommer-emissies in het tijdschrift Lucht. Hierin beschrijven de TNO-onderzoekers de belangrijkste cijfers uit dit onderzoek gecombineerd met de data van eerder onderzoek. In totaal gaat het dan om 38 brommers. Onderzoek aan de 38 brommer laten globaal een vergelijkbaar beeld zijn als de gemeten 15 brommers in dit programma.

Bron: TNO