Op voorstel van Joke Schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw, heeft de Vlaamse regering vandaag, vrijdag 21 april 2017, een actualisering van de grondwatertarieven goedgekeurd.
Grondwater wordt in Vlaanderen voor allerlei toepassingen gebruikt. In de eerste plaats voor de productie van drinkwater voor particulieren, maar daaraan wijzigt niets. Daarnaast pompen 21.500 gebruikers jaarlijks ongeveer 85 miljoen kubieke meter water uit de Vlaamse ondergrond. De belangrijkste verbruikers zijn de industrie (37 miljoen m³), de landbouw (41 miljoen m³) en dienstverleners als ziekenhuizen (6 miljoen m³). Zij betalen hiervoor 11,5 miljoen euro heffingen aan de Vlaamse overheid.
De grondwaterlagen worden door de neerslag aangevuld, maar dat proces verloopt voor de diepere grondwaterlagen trager dan voor de ondiepe lagen. In tegenstelling tot wat men in een land met veel neerslag spontaan zou vermoeden, bevinden 8 van 42 Vlaamse grondwaterlichamen zich in kwantitatief ontoereikende toestand. In 2010 ging het nog om 14 van de 42 grondwaterlichamen. Met andere woorden, er is de jongste jaren weliswaar vooruitgang geboekt in de bescherming van het grondwater en er bestaat geen acuut probleem voor de watervoorziening. Maar op langere termijn is waakzaamheid geboden.
Daarom heeft minister Joke Schauvliege het bestaande systeem van heffingen op grondwatergebruik gemoderniseerd. Sedert een tiental jaar verschilde het tarief reeds per gebied: hoe dieper men boort en hoe sterker de waterpeilen gedaald zijn, hoe hoger het verschuldigde tarief.
Die gebieden zijn nu geactualiseerd. Voor de kwetsbare grondwaterlagen waar de peilen inmiddels gestegen zijn, zal een lager tarief gelden. En vice versa. Zo is gebleken dat in de ondergrond van de streek rond Aalst de grondwaterpeilen zich hebben hersteld. Totnogtoe gold daar het hoogste tarief, maar vanaf 2018 zal daar een gehalveerd tarief worden aangerekend. In andere gebieden vindt de omgekeerde beweging plaats, bijvoorbeeld in het zuiden van de provincie West-Vlaanderen of in het ruimere gebied rond Sint-Niklaas en Antwerpen. De nieuwe kaart toont de tarieven voor de diepste lagen, die oplopen van licht groen tot oranje en roze.
Joke Schauvliege: “Ik wil het grondwatergebruik in Vlaanderen beter sturen, zodat vooral de ondiepe grondwaterlagen worden gebruikt en de diepe grondwaterlagen worden gespaard. Nuttig gebruik moedig ik aan door een lager tarief, ongeschikt gebruik ontmoedig ik door een hoger tarief. Door de actualisering van kaarten en tarieven wil ik de schaarse grondwatervoorraden in Vlaanderen blijven beschermen.”
De nieuwe tarieven en afbakening van gebieden gelden voor zes jaar, zodat bedrijven op langere termijn kunnen voorspellen welke kosten zij genereren en hoe zij hun gebruik kunnen aanpassen (hergebruik van water stimuleren of alternatieven als ondiep water of regenwater benutten). De oefening is in principe budgetneutraal, maar het totale bedrag aan heffingen zal bij ongewijzigd grondwatergebruik licht stijgen: van 11,5 miljoen euro tot 12 miljoen euro volgend jaar en tot 13,5 miljoen tegen 2023.
