Het scheepswrak de Westhinder, dat erkend is als erfgoed, werd door een duikteam volledig vrijgemaakt van visnetten, vislood en ander marien zwerfvuil. Een filmpje met unieke onderwaterbeelden toont hoe het gezonken lichtschip na meer dan 100 jaar opnieuw een signaalfunctie vervult: als barometer voor het afval in onze Noordzee. Het initiatief wil vissers aanzetten om spooknetten te voorkomen, en is een signaal voor iedereen om te vermijden dat afval in zee terechtkomt. De zee begint bij jezelf!
Gezonken lichtschip
De Westhinder is een lichtschip, een lichtbaken voor andere schepen, dat in 1912 door een aanvaring naar de zeebodem zonk. Het is één van de vele scheepswrakken op de zeebodem van onze Noordzee dat erkend is als maritiem erfgoed. Als een soort kunstmatig rif van 33 meter lang trekt het diverse diersoorten aan en vormt het dus een hotspot voor de biodiversiteit. In de loop van de jaren hebben echter ook grote hoeveelheden afval zich opgestapeld rond het wrak.
Omwille van zijn historische waarde, zijn makkelijke bereikbaarheid en het attractieve karakter voor duikers, koos het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid de Westhinder uit voor een grote schoonmaak.
Spooknetten blijven dieren vangen
Afval afkomstig van de visserij is een van de belangrijkste vormen van marien zwerfvuil. Visnetten die verloren raken tijdens het vissen of achtergelaten worden als ze kapot zijn, worden spooknetten. Ze verstrikken nog jarenlang vissen, kreeften en zeezoogdieren. Afval blijft ook heel lang aanwezig in het milieu, wordt afgebroken tot onder andere microplastics, en komt weer in de voedselketen terecht.
Visnetten en ander afval verwijderen van een wrak, komt het mariene leven ten goede en maakt de zee weer een beetje properder. Afhankelijk van de locatie in zee worden er immers tot 20.000 items zwerfvuil per km² aangetroffen op de zeebodem van onze Noordzee, volgens de jaarlijkse monitoring van het Instituut voor Landbouw-, Visserij en Voedingsonderzoek (ILVO).
De Westhinder, een barometer voor vervuiling
De vangst van duikteam Ephyra overtrof alle verwachtingen: 2.000 kg ijzer, viskorren en kettingen, 1.000 kg vislood en 1.500 kg visnetten en ander plastic afval werden bovengehaald. Het materiaal zal nu worden gesorteerd en gerecycleerd.
De hoeveelheid afval die op de Westhinder gevonden werd, is een indicatie voor het afval dat op de andere ongeveer 350 scheepswrakken in ons Belgisch stukje Noordzee ligt. De schoonmaak bezorgt het lichtschip dus opnieuw een signaalfunctie. Het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid zal samen met duikers blijven opvolgen of er zich opnieuw afval verzamelt rond het wrak.
Daarnaast wil de overheid met dit project een belangrijk signaal geven: enerzijds aan vissers om te voorkomen dat visnetten in zee terecht komen, en anderzijds aan iedereen om voorzichtig om te springen met afval, zodat het niet in zee terechtkomt. De website www.dezeebegintbijjezelf.be bevat hiervoor tal van tips.
De schoonmaak van het wrak is een actie van het Actieplan Marien Zwerfvuil. Het project werd gefinancierd door het Milieucompensatiefonds van de windmolenparken op zee. De uitbaters van die windmolenparken betalen vergoedingen voor projecten die het milieu ten goede komen. In de toekomst zullen nog meer wrakken worden schoongemaakt.
Bekijk het filmpje:
Bron: © Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu